Alarko Carrier karbon pazarına inovasyonla konumlanacak

SERAP SÜRMELİ

Son yıllarda, temiz (veya düşük karbonlu) hidrojenin Net Sıfır’a ulaşmadaki potansiyel rolü, dünya çapında politika yapıcıların ve sektör oyuncularının dikkatini çekti. Ev ısıtmasından kaynaklanan karbon emisyonlarını azaltmak ve yasal olarak bağlayıcı net sıfır hedeflerine ulaşmak istiyorsak, evlerimizi doğal gazla ısıtmaya devam edemeyiz. Hidrojen gazı kazanlarının devreye girdiği yer de burası. Hidrojenle ısıtma, mevcut gaz şebekesi aracılığıyla mülklere verilebilen, doğal gazla çalışan ısıtmaya düşük karbonlu bir alternatif olarak sahneye çıkıyor.

Hidrojeni ilk etapta yüzde 20 oranında gaz şebeke ağlarına karıştırma olasılığı çekici bir çözüm gibi görünüyor. Mavi hidrojen (karbon yakalama ve depolama teknolojisinin CO2 emisyonlarının çoğunu azaltmak için kullanıldığı yer) veya yeşil hidrojen (tamamen yenilenebilir enerji kullanılarak üretilir) mevcut gaz altyapısı kullanılarak evlerdeki kazanlara boruyla verilebilir.

Alarko Carrier Ar-Ge’si de bir süredir tamamı hidrojenle çalışan bir kombi yapmanın peşine düştü. İlk prototipini 2025 yılına yetiştirebileceği tahmin ediliyor. Şirket, Carrier’dan yaptığı teknoloji transferi ve Ar-Ge harcamalarına ayırdığı yüksek oranlarla inovasyon kartını karbon piyasasında kullanmaya hazırlanıyor. Alarko Carrier Genel Müdürü Cem Akan, şirketin geleceğini Ekonomi Borsa gazetesine anlattı.

“ESKİŞEHİR FABRİKAMIZ 10 MİLYON DOLARA MAL OLACAK”

■ Bu yıla ait büyüme ve yatırım hedefiniz nedir?

İlk çeyrekte ciromuzu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 104 artışla yaklaşık 958 milyon TL'nin üzerine çıkardık. Net karımızı yaklaşık 42 milyon TL üzerine taşıdık ve toplam öz kaynaklarımız ise yaklaşık 980 milyon TL oldu.

Geçen senenin sonuna doğru İstanbul Dudullu fabrikamızı sattık ve Eskişehir’de daha büyük bir fabrika aldık. Bu yıl sonunda geçmeyi planladığımız Eskişehir’deki fabrikamıza ilk önce kombi ve kazan üretimini taşıyacağız. Ayrıca yeni fabrikada ısıtma pompası yatırımı planlıyoruz. Sırada yönetim kurulumuzdan onay bekleyen birkaç yatırım planımız daha var. Eskişehir fabrikamız toplamda yaklaşık 10 milyon dolara mal olacak. Yüzde 50 kapasite artışı hedeflediğimiz yeni fabrikamızda, önümüzdeki birkaç sene içinde büyümemize 7-8 milyon dolarlık bir etkisi olacaktır. Bu arada ürettiğimiz santrallerin yüzde 95’ini ihraç ediyoruz. Mevsim koşullarının da etkisiyle 2022 ve 2023 yıllarında pazarda artış gözlemlendi. Biz de bu artışın üzerinde bir büyüme oranı ile 2023 yılında satışlarımızı artırdık. Fabrikalarımızda üretim kapasitemizin yüzde 88’ini kullanabilir durumdayız.

“YÜZDE YÜZ HİDROJENLE ÇALIŞABİLECEK BİR KOMBİ GELİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”

■ Ar-Ge ve inovasyon yatırımlarınız için ne büyüklükte bir bütçe ayırıyorsunuz?

Bu sene ciromuzun yaklaşık yüzde 2’sini Ar-Ge yatırımlarına ayırdık ve yaklaşık 4 milyon dolarlık bir Ar-Ge bütçemiz var. Hatta geçen sene Türkiye’de Ar-Ge harcamaları konusunda 140’ıncı şirket konumundaydık.

Ar-Ge ve inovasyonda iki ana hedefimiz var. İlki enerji verimliliği yüksek ürünler üretmek, ikincisi ise maliyetlerimizi düşürmek. Yaklaşık 55 kişilik bir Ar-Ge bölümümüz var, o da klima, pompa ve ısıtma şeklinde üçe ayrılıyor. Her bir bölümde ayrı ayrı projeler üretiyoruz. Bu arada biz Türkiye’de bireysel klima üretmiyoruz. Daha çok ticari mekanların havalandırılması için klima santrali üretiyoruz. Orada hem enerji verimliliğini artırmaya hem de maliyetleri düşürmeye çalışıyoruz.

Isıtma tarafında kazan geliştirme projelerimiz var ve hidrojenli kombi geliştirmeye başladık. Hidrojenli kombi önümüzdeki senelerde daha da yaygınlaşacak gibi görünüyor. Şu anda doğalgaz hatlarına yüzde 20 gibi hidrojen katma planı var. Bizim kombimiz de yüzde 20 hidrojenle çalışabilecek durumda. Ama yüzde yüz hidrojenle çalışabilecek bir kombi geliştirmeye çalışıyoruz. 2025 yılı gibi prototipi biter diye düşünüyoruz.

Diğer taraftan Eylül-Ekim gibi yeni bir kombi çıkartacağız. Bu çıkaracağımız kombi daha üst segment, cam kapaklı ve teknik özellikleri daha gelişmiş bir ürün olacak. Ürünlerimizi sürekli geliştirmek amacıyla Ar-Ge tesislerimizde TÜBİTAK ve üniversiteler ile ortak çalışmalar, testler yapıyoruz. Ayrıca Carrier’den yapılan teknoloji transferleri ile ürünlerimizde önemli geliştirmeler sağlıyoruz.

“KURUN BASKILANMASIYLA İHRACATTAKİ KARLILIĞIMIZ DÜŞTÜ”

■ Alarko Carrier kur dalgalanmalarına nasıl önlemler alıyor?

Senenin ilk dört beş ayı kurun baskılanmasıyla ihracattaki karlılığımız gittikçe düştü. Tabii, her ihracatçı gibi bu durumdan biz de şikayetçiyiz. Maalesef buna bir çare bulamıyoruz çünkü Türk Lirası olarak maliyetlerimiz artıyor ve kur baskılandığı için de satışlarımız sabit durumda kalıyor. Dolayısıyla karlılığımız ciddi oranda düştü.

Diğer taraftan dövizli kredilerimiz var ve bankalar tarafında bunları hedge etme imkanımız gittikçe azaldı. Tabii, zarar gördük, ama bundan sonra yeni ekonomi yönetiminin rasyonel politikalarla bunları düzelteceğini ümit ediyoruz.

“5 KITADA 65 ÜLKEYE İHRACAT YAPIYORUZ”

■ 5 kıtaya ve 60’ı aşkın ülke ile ticari bağlarınız var, bu ülkelere ürünlerinizi ihraç ediyorsunuz. Gelecekte Alarko Carrier’ı yüzü daha fazla dışarıya dönmüş ve küresel pazarlardan pay almaya çalışan bir oyuncu olarak görecek miyiz?

Geliştirdiğimiz ürünlerin tamamını belli oranlarda yurtdışına ihraç ediyoruz. Amerika’dan Şili’ye, Avustralya’dan Almanya’ya, Ortadoğu’dan Afrika ülkelerine kadar geniş bir yelpazede ihracat yapıyoruz. Klima santralleri, kombiler, radyatörler ve çatı tipi klimalar ihraç ürünlerimizin büyük kısmını oluşturuyor. Dünya genelinde 5 kıtada 65 ülkeye ihracat yapıyoruz. Bu yıl özellikle ısıtma ve su basınçlandırma ürünlerinde Alarko markası ile de ihracat yapmak için yeni pazarlar bulma yolunda önemli adımlar atıyoruz.

Ciromuzun yaklaşık yüzde 15’ini ihracat oluşturuyor. Tabii, ihracat oranımızı önümüzdeki 5 yıl içinde yüzde 30-35’e çıkarmayı hedefliyoruz. Bu arada iç piyasada da büyüdük. İki taraftan ciro büyümesi olunca ihracatımız artsa bile büyümemiz sınırlı kalmış oldu.

Diğer taraftan klima santraline ciddi talep var ve biz de kapasitemizi artırmaya çalışıyoruz.

“EKONOMİK KOŞULLAR MÜSAADE ETTİĞİ SÜRECE TEMETTÜ DAĞITMAYA DEVAM EDECEĞİZ”

■ Alarko özellikle temettü yatırımcılarının göz bebeği… Kar dağıtım politikanızda herhangi bir değişiklik olacak mı?

Finansal durumumuz imkan verdiği sürece dönem karımızın yüzde 20’sini temettü olarak dağıtmak konusunda bir hedefimiz var. Geçen sene varlık satışı nedeniyle bu oran biraz daha arttı. Yaklaşık 90 milyon TL’lik bir temettü dağıttık. Tabii, önümüzdeki dönemlerde de ekonomik koşullar müsaade ettiği sürece temettü dağıtmaya devam edeceğiz.

■ İstihdam rakamlarınıza dair bilgileri bizimle paylaşır mısınız?

2023 yılı itibarıyla, şirketimizde 251 mavi yaka, 385 beyaz yaka olmak üzere toplam 636 çalışanımız bulunuyor.

■ Ufukta yeni satın alma veya birleşmeler var mı?

Kısa vadede satın alma veya birleşme gibi bir planımız yok.

■ Son olarak neler söylemek istersiniz?

Organizasyondaki her seviyede müşterilerimize ve hissedarlarımıza fayda sağlamak için tüm faaliyetlerimizde carrier excellence uygulamalarını geliştirmek ve uygulamak için birlikte çalışıyoruz. Olağanüstü performansa odaklanıyoruz, bu sayede müşteri deneyimi geliştirmek, hissedarlarımıza değer katmak, sınıfının en iyi performansını sunan ürünler geliştirmek, süreçlerimizi sürekli iyileştirmek için çalışanlarımızı süreçlere dahil etmek, gelecek için yenilikçi sürdürülebilir çözümler üretmek temel hedeflerimizi oluşturuyor.

Bu yıl özellikle ısıtma ve su basınçlandırma ürünlerinde Alarko markası ile de ihracat yapmak için yepyeni pazarlar bulma yolunda önemli adımlar atıyoruz.