Aslında olmayan arabanın ÖTV'si ve kredi sınırı!

BDDK'nın taşıt kredilerine yönelik yeni düzenlemesi hem sektörün satış tarafının hem de krediyle otomobil almayı planlayanların bütün hesaplarını değiştirdi. Taşıt alımlarında kullanılabilecek kredi tutarlarını düşüren BDDK, ayrıca kredilerin de taksit sayılarını indirdi. Fakat ortaya çıkan çok ilginç bir sonuç var: BDDK'nın sınırlamaya gitmediği tek kategori, 48 ay ve araç bedelinin yüzde 70’i kadar kredi kullanımı belirlediği 120 bin TL'lik fiyatın altındaki taşıtlar. Peki bu kategoride piyasada kaç araç var? Sıfır (rakamla 0). Yani bu durumda krediyle otomobil almak isteyen bir kişi, en düşük fiyatlı otomobil alabilmek için maksimum 36 ay taksitle taşıt kredisi kullanabilecek. En düşük kredi taksidi de 2 bin 999 TL olacak. Ve 157 bin 900 TL’lik bu otomobil için en az 78 bin 950 TL peşinat ödenmek zorunda.

Gelin biraz daha derinlemesine inelim ve farklı taşıt ve fiyat alternatiflerinde kimin ne kadar kredi taksidi ve ne kadar peşinat ödeyeceğine biraz daha yakından bakalım.

200 bin liralık bir otomobil almak isteyen yine maksimum 36 ay vadeli ve toplam 100 bin TL kredi çekebilir, ödeyeceği aylık taksit tutarı ise en az 3800 TL civarında olur. Bu aracın 100 bin lirasını da peşin olarak öder. 299 bin 500 TL’lik bir otomobil içinse, maksimum 149 bin 750 TL kredi kullanılabilecek. Aylık taksidi en az 5 bin 700 TL’yi bulacak.

300 bin TL’lik bir otomobil kredi ile alınmak istendiğinde ise çekilebilecek maksimum kredi tutarı 90 bin TL seviyesinde olabiliyor. Üstelik bu krediyi de 24 ay vadede geri ödemek şartıyla. Hal böyle olunca da kredinin en düşük aylık taksit tutarı bir anda 4 bin 700 TL’ye sıçrıyor. 300 bin liralık otomobil için ödenmesi gereken peşinat ise 210 bin TL.

Düzenlemenin ve listenin tamamına baktığımızda ortaya çıkan ilginç sonuç şu: BDDK, bankalara otomobil kredisi için bir üst sınır getirdi. Piyasada mevcut olan sıfır otomobil marka ve modellerini inceledik. Maksimum fiyata sahip olan otomobil için kredi kullanıldığında banka tarafından kullandırılabilecek en yüksek kredi tutarı artık 298 bin 85 TL. Bunu da 12 ayda geri ödenmesi zorunlu olacağı için aylık taksit tutarı 27 bin TL’yi buluyor. Akla ilk geleni soralım: Sınır aslında tüketiciye mi yoksa bankalara mı?

BDDK KARARININ RAKAMLARLA ÖZETİ:

• Piyasada bulunan 42 model için yüzde 20 kredi kullanılabilecek ve en çok 12 taksitle kredi kullanılabilecek
• Piyasadaki 87 model için ise yüzde 30 kredi kullanılabilecek ve en çok 24 taksitle ödenebilecek
• Piyasadaki 57 model için yüzde 50 kredi kullanılabilecek ve en çok 36 taksitle ödenebilecek
• Kredi kullanılamayacak model sayısı ise 42
• Yüzde 70 kredi kullanılarak 48 taksitle ödenebilecek hiçbir model yok.

Şimdi filmi biraz geri saralım ve 2020 yılının Ağustos’una gidelim. Taşıtlarda yeni ÖTV oranları düzenlenmiş ve en düşük ÖTV oranı, matrahı 85 bin TL’den düşük olan araçlar için yüzde 45 olarak belirlenmişti. Peki yüzde 45 ÖTV ile alınabilecek model sayısı kaç? ODD Başkanı’nın açıklamasına göre 2021 için sadece birkaç model kaldı. O da şimdilik. Yeni zamlarla birlikte birkaç ay içinde artık yüzde 45’lik ÖTV diliminde hiçbir model kalmayacağı kesin gibi.

Peki bu düzenlemeleri ve fiyatlamaları belirlerken piyasada bu kriteri karşılayan hiçbir otomobil kalmadığı bilinmeden mi yapılıyor? Resmi Gazete’de yayımlanan bir düzenlemede onca oranlar ve fiyatlar belirlenirken neye göre belirleniyor? Artık olmayan bir matraha veya olmayan bir son satış fiyatına göre bir ÖTV oranı veya bir kredi düzenlemesi yapmanın manası ne?

Son günlerde sektörden gelen duyumlar veya sosyal medyada düzenli olarak trend başlıklarla gündeme taşınan “ÖTV indirimi” gerçekse bunun anlaşılabilir bir yanı olabilir. Fakat bu beklentiler boşunaysa bu durumda düzenlemelerin en azından ciddiyeti açısından artık ayakları daha yere basan ÖTV oranları veya kredi sınırlamaları yapmak gerekmiyor mu?