Borsa İstanbul startup'lara kapıyı açtı

Selenay YAĞCI

Şirketlerin büyümelerine katkı sağlanması için Borsa İstanbul’da ‘Girişim Sermayesi Pazarı’ oluşturuldu. İşte bu, halka arz olmak isteyen ancak henüz hazır olmayan şirketler için harika bir haber. Bu düzenlemeyle girişim sermayesinin yetenek avı yeni seviyeleri test edebilir, Borsa İstanbul’un derinliği artabilir.

Girişim ya da risk sermayesinin hikayesi, cesur yatırımların ve fazla getirilerin ikna edici bir anlatısı gibidir. En başarılı genç şirketleri bulma ve finanse etme yetenekleri etrafında, riskli bahisler yapmakla tanınırlar. Bu, cesur ve yeni fikirleri destekleyen risk alıcılar, gelişimin, kurumsallaşmanın destekçileri, finansörleri, hatta kışkırtıcılarıdır. Sıklıkla, masaya paradan çok daha fazlasını getirirler: Deneyim, operasyonel ve endüstriyel uzmanlık, geniş bir ilgili iletişim ağı vs. Bu, parasal olmayan kaynaklar gerçekten değerlidir ve rotasını iyileştirip, büyümeyi hızlandırmayı uman şirketlerin, hırpalanmadan hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırır.

TÜRK UBER'LERE FIRSAT YARATACAK YEN FİNANSMAN MODELİ

Google, Apple, Microsoft, Amazon ve Facebook gibi birçoğu girişim sermayesi tarafından desteklenen yeni girişimler olarak yola çıktı. Tesla böyle bir şirketti, Open Table hatta Uber de…

Tesla ve Open Table risk sermayesi tabanlı halka arzlarla borsada işlem görmeye başladı. Risk sermayesi destekli halka arzın bir başka iyi örneği de Uber'dir. Yolculuk paylaşımı şirketi 2009 yılında kuruldu ve Morgan Stanley, SoftBank ve G Squared gibi risk sermayedarlarından yaklaşık 20 milyar dolar topladı.

Şirketin son finansman turu, 2018'de 500 milyon dolar topladığında gerçekleşti. Uber, Mayıs 2019'da risk sermayesi destekli bir halka arz ile halka açıldı. Hisselerin her biri 45 dolar olarak fiyatlandırıldı ve şirketin yaklaşık 8 milyar doları toplamasına olanak sağladı. İstisnasız hepsi halka açılmayı kabul ettiğinden beri olumlu mali sonuçlar yayınlıyor.

KURUMLARA POTANSİYEL YÜKSEK ŞİRKETLERE EREN YATIRIM İMKANI

Sipay CEO’su Semih Muşabak, düzenlemenin olası sonuçlarını bizim için yorumladı: “Girişim Sermayesi Pazarı, Türkiye'deki girişim ekosistemini desteklemek, girişimlerin sermaye ihtiyaçlarını karşılamak ve büyümelerine katkıda bulunmak için atılmış oldukça değerli bir adım. Finansman ihtiyacı olan şirketlere daha fazla görünürlük, likidite ve sermaye sağlama imkânı sunacağı gibi yatırımcılara da büyüme potansiyeli yüksek şirketlere erken aşamada yatırım yapma fırsatı sağlayacak.”

Bu düzenlemeyle kurumsallaşmanın önünün açıldığından bahsediyor, Muşabak: “Girişimlerin bu pazardan elde edecekleri finansman kaynakları ile birlikte yeni girişimlerin içsel kurumsallaşmasının önü açılmıştır. Bu sayede daha organik bir yapılanma hedeflenmiş olup, bu yönde atılacak adımlarla daha güçlü bir ekosistem oluşması sağlanabilir. Aynı zamanda bu pazar, girişimlerin yola çıktıkları işi icra edebilmeleri için fon bulmak adına yapacakları mesaiyi ciddi oranda azaltacak, nitelikli yeni yatırımlara odaklanmalarının önünü açacaktır. Bütün bunlara ek olarak, böyle bir pazarın oluşturulması halka açık bilgi setlerinin oluşmasına da büyük oranda katkı sağlayabilir. Bu pazarın amacı özetle; genç ve yenilikçi şirketleri desteklemek, girişimcilik ekosistemini güçlendirmek ve ekonomik büyümeyi teşvik etmektir” diyebiliriz.

GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIMCISI 10 YIL BEKLEMEYECEK

Düzenlemeye girişim sermayesi tarafından bakıldığında işin rengi daha da güzelleşiyor. Tipik olarak, girişim sermayesinin herhangi bir getiri elde etmesi yaklaşık dört ila on yıl sürer. Girişim Sermayesi Pazarı bu açıdan yatırımcılar için hızlı para demek.

Ayrıca, ilk aşamalarda şirketlerin değerlemesi bulanık olma eğilimindedir ve bu da risk sermayedarlarını birkaç yıl boyunca varlıklarının gerçek değerini bilmekten alıkoyabilir.

Örneğin, Steve Anderson, Baseline Ventures'ta bir yatırımcıdır ve vaktiyle Instagram'a 250 bin dolar yatırım yapmıştır. Instagramın değerini tam olarak bilebilseydi, Facebook Instagram'ı satın aldığında yüzde 48.000'lik bir getiriyi kasasına koyabilirdi. Girişim Sermayesi Pazarı bu tip yatırımcı kazalarının da önüne geçebilir.

ÇERÇEVESİ BELLİ OLDU

Henüz halka arza hazır olmayan ama ilerde halka arz yapmak isteyen şirketler, artık büyüme için ihtiyaç duydukları finansmanı, sadece sermaye artırımı yoluyla nitelikli ve kurumsal yatırımcılara pay senedi ihraç ederek elde edebilecekler. Hazırlayacakları izahnameler, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından onaylandıktan sonra, ihraç edeceği paylarını nitelikli ve kurumsal yatırımcılara satabilecek.

Ve bu paylar Girişim Sermayesi Pazarı’nda sadece nitelikli ve kurumsal yatırımcılar arasında işlem görecek. Şirket, bu pazarda işlem görmeye başladığında halka açık hale gelecek, Sermaye Piyasası ve Borsa mevzuatına tâbi olacak. Böylece bu pazarda işlem görmek, kurumsal yatırımcıların da desteğiyle şirketlerin kurumsallaşmasına katkı sağlayacak.

Gerekli kurumsallaşma adımlarını tamamlayan ve yatırımlarını gerçekleştirerek büyüyen şirketler, halka arza hazır hale gelerek, paylarını bu kez halka arz etmek için başvuru yapabilecekler.

Bu pazar sayesinde şirketler daha erken finansman imkânı bulmuş, büyümelerin ve kurumsallaşmalarını daha sağlıklı bir biçimde gerçekleştirmiş olacaklar.

Hangi şirketler? Önceki yıla at finansal tabloları itibarıyla; aktif toplamının en az 20 milyon TL, net satış hasılatının en az 10 milyon TL, kayıtlı sermaye sistemine geçmek için se tescil edilmiş sermayesinin en az 10 milyon TL tutarında ve tamamını ödemiş olan anonim şirketler. Ne zaman halka arz edilebilecekler? Şirketlerin payları, GSP pazarında işlem görmeye başladığı yılı takip eden k yıl tamamlanmadan halka arz edilerek satılamayacak. GSP pazarında işlem görmeye başladığı yılı takip eden beş yıl içinde, borsanın diğer pazarlarında işlem görmek için sermaye artırımı yoluyla halka arz edilme talebin SPK'ya bildirmek zorunda. Bu beş yıl içinde SPK’dan onay alamayan ya da başvurmayan şirketler, Girişim Sermayesi Pazarı’ndan çıkarılacak ve takip eden k yıl boyunca paylarının halka arzı için başvuru yapamayacak.