Borsa, önemli düzeltmelerin arifesinde

Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, Şans Sohbetleri’nde geçen hafta sert dalgalanmaların yaşandığı borsada artan oynaklığın gerekçelerini ve önümüzdeki dönem beklentileri konuştu. Geçen yılki kazançların tekrarlanmasının güç olduğunu söyleyen Ağaoğlu "duyargaları açın" çağrısı yaptı!

Güldağ: Önceki hafta borsadaki ‘genç’ yatırımcılara tavsiyelerde bulunmuştun. Tam üstüne devre kesicilerin çalıştığı, dalga boyu oldukça yüksek seanslar geldi.

Ağaoğlu: 'Genç' diyerek, borsa ile yeni tanışmış, tecrübeleri görece az olan yatırımcılara işaret etmiştim. Delikanlı, yani kanı deli akan, fişek gibi yatırımcılar var. Özellikle kripto dünyasından kaçıp gelenler müthiş hızlı hareket etmek istiyorlar, seviyorlar hızlı hareket etmeyi. Kriptodan gelenlere tavsiyem; tek bir hissenin aşığı olmasınlar. Bir takım tutar gibi hisse tutmaktan vazgeçsinler.

Güldağ: Taze yatırımcılarla birlikte geçimini sağlamak için borsaya bel bağlayan da arttı...

Ağaoğlu: Başarılı olanlar da var aralarında. Büyük sayılar kuralı burada da geçerli. Çok sayıda insan dener, belli sayıda başarabilir.

Güldağ: Büyük sayılar yasası önemlidir.Uzun-vadeli sonuçlar alınacağını 'garanti' eder. Peki başarıya kimler ulaşıyor?

Ağaoğlu: Başaranların iki çok net özelliği söz konusu. Müthiş disiplinliler ve de derslerini çok iyi çalışıyorlar. Disiplin kendini iki yerde net olarak gösteriyor. Birincisi gerçekten sağlıklarına çok dikkat ediyorlar. İyi uyurlar, iyi beslenirler, spor yaparlar. İkincisi; alım-satım kararlarında çok disiplinliler. Alacakları riskleri çok iyi hesaplıyorlar, zarar-kes'lerini iyi biliyorlar. Başta teknik ve temel analiz olmak üzere ne zaman, nerede, nasıl hareket edecekleriyle ilgili ders çalışırlar. Sadece Borsa İstanbul’u değil, dünya borsalarını takip ederler. Aynı anda değişik piyasaları birbirine bağlama yetenekleri vardır. Bu da tabii uzun bir tecrübe gerektiriyor. Onun için ben bir borsa acemisinin hayatını buradan kazanmaya çalışmasını kabul edemiyorum.

Güldağ: Borsada sert hareketler yaşandı. Gün içerisinde yüzde 7’lik marjda hareket eden endeks gördük…

Ağaoğlu: Borsa aslında yeni yılın ilk işlem günü olan 2 Ocak'ta zirveyi gördükten sonra, o gün bugündür satış yiyor. Fakat çarşamba ve perşembe günkü hareketler biraz daha dramatikti. Bu hareketleri 3 dinamikle özetlemek mümkün. Öncelikle kaldıraçlı işlem sayısı arttı. Yani hem kredili işlemler, hem de vadeli kontratlar üzerinden kaldıraç kullanılabilenlerde artış var. Bunların işlem hacmi artınca zarar-kes'ler biraz daha fazla çalışabilir hale geldi. İkinci dinamik, kısaca 'algo'lar denilen, 'algoritmik trading' denilen işlemler. Yapay zeka ile bir insanın hızından çok daha süratli ve çok daha büyük miktarlarda emir gönderebilinmesi. Bir üçüncüsü de teknik analiz. Düşüşler de çıkışlar da çok sert olunca bu bir uyarıdır. Gün içi hareketler büyüyorsa durup düşünmeniz lazım...

Güldağ: Seçim takvimi ile birlikte siyasetteki gelişmeler yukarı ya da aşağıya borsada yüksek oynaklığın devam etmesine yol açacaktır. Önümüzdeki dönemi tahmin etmek iyice zorlaşıyor.

Ağaoğlu: Kesinlikle... Ama seçim meselesinin ötesinde, ‘regülasyonlar sonrası banka hisseleri için bazı riskler oluşmaya başladı’ endişesini taşıyanlar da satıyor. Haklısın, önümüzdeki dönem bu oynaklık daha da artacak. Çok basit bir sebepten dolayı; kamuoyu yoklamaları. Seçim sonucuna yönelik senaryolar bir şekilde piyasada fiyatlandırılacak. Özellikle de ‘borsadan hayatını kazananlar’ın duyargaları çok açık olmalı...

Güldağ: Hangi aralıkta olur?

Ağaoğlu: Endeks için 10 bin, 15 bin diyenler var. Dolar bazında bakma eğilimindeyim. 3 Ocak’ta 3 dolar 5 sent seviyelerindeydi. Şu sırada 2,68 sent seviyesinde. Borsanın bu yıl 3,65 doları göreceğini düşünen taraftayım. Dolar kuru aşağı inerek mi, hisse fiyatları yukarı çıkarak mı olur onu bilemem. Ama şunu söyleyebilirim: Seçim öncesinde borsada önemli düzeltmelerin arifesindeyiz. İster seçim öncesi isterse sonrası olsun, majör bir düzeltme olmadan 3,65’lere gitmemiz biraz zor.

Güldağ: Bant tahminin var mı?

Ağaoğlu: Dolar olarak yukarıda 3,65, aşağıda 2,15 diyelim.

Güldağ:Epey geniş bir bant...

Ağaoğlu: Evet. “Buna da tahmin mi diyorsunuz” dersen; bana seçim sonucunu söyleyin, hangisinin önce test edileceğini söyleyeyim.
Güldağ: Geçen yılki yüksek kazançları bu yıl beklemeyen çok borsada. Tecrübeli oyuncular bu nedenle, bu yıl borsada dalga boyunun artmasından medet umar mı?

Ağaoğlu: Fazlasıyla. Zaten işleri bu diyelim, oradan para kazanıyorlar. Dolar bazında konuşuyoruz; bu seviyelerden yukarıya yüzde 20’lik bir potansiyel var. Aşağı baktığınız zaman neredeyse yüzde 50’ye yakın bir düşüş yeri var. Yani paranızın yarısını kaybetme ihtimaliniz söz konusu. Bu oynaklığın çok geniş bir bantta olması seçim yılı olmamızdan da kaynaklanıyor. Ama bana göre de, geçen seneki kazançların yakalanamayacak.

Güldağ: Bilançolarla beraber yeni bir toparlanmanın başlamasını bekleyenler de var...

Ağaoğlu: Çok coşkulu olsalar bile enflasyon nedeniyle köpürmüş olacak bilançolar. Profesyoneller bilançoları enfl asyondan arındırarak da inceler. Fiyatlar da, para kazanmaya oynayan profesyonellerin hareketlerine göre netleşir.

ALTIN 1970 SEVİYESİNE KADAR GİDEBİLİR

Güldağ: Altın 1900 doların üzerine çıktı. Devamını bekler misin bu trendin?

Ağaoğlu:1970 dolara kadar bir hareket gelebilir. Altın gümüşten hızlı gitti. Gümüş biraz geriden gelecek. Çünkü gümüş benzer hareketi 22 Aralık’ta yapmıştı. Akıllarda kalması için 24,24 seviyesinden bahsetmiştik. Bu seviye aşılmadan çok gidecek bir gümüş görünmüyor. Ama ondan sonra 25,25 seviyesi var. Bu sene altın gümüşten biraz daha fazla yükselecek.

MISIR VE SOYA HAREKETLENİR

Güldağ: Tarımsal emtiada fiyat düşüşü sürer mi?

Ağaoğlu: Amerikan Tarım Dairesinin raporu yayımlandı. Mısır ve soya için üretim tahminleri aşağı çekildi, buğday için yine sabit bırakıldı. Mısır ve soya tarafında ekim alanlarının daralması var. İklim problemleri ile kırılgan bir piyasa öngörüyorum. Özellikle ABD, Ukrayna ve Rusya’dan üretimle ilgili olumsuz haberlerin zemini oluşuyor. Özellikle bu rapordan sonra. Buğday görece sakin. Ama diğerlerinde daha hareketli bir piyasa görebiliriz yılın ikinci çeyreğinde.

PARİTE BU YIL İHRACATÇIYI SEVİNDİRECEK

Güldağ: İhracatcımız kurdan şikayetçi. Hem TL hem Euro/dolar paritesinde beklentilerin nedir?

Ağaoğlu: Türk Lirası tarafında şimdilik Merkez Bankası ne derse o olacak. Seçime kadar büyük hareket beklemiyorum. Tutulacaktır.

Güldağ: Gayret gösterilir ama kolay olmayacak. Yurtdışı için görüşün?

Ağaoğlu: ABD’de enflasyon sürpriz yapmadı. Fed, 25 baz puanlık artışla yola devam eder. 25’erlik üç faiz artışı olursa piyasalar daha pozitif hareket içinde olur. Fed yavaşladığı sırada Avrupa Merkez Bankası faiz artırmaya devam edecek. Euro biraz daha yukarıya gidecek. 1,09 ilk durak. Yükselişin devamında paritenin 1,1230’lara kadar gitme ihtimali var. Bu da ihracatçıların parite tarafında geçen yıl yediği dayağın bir kısmının intikamını alacağı anlamına gelir.