Doğrudan yatırım artık start-up'lara geliyor!
Yayınlama: 04.05.2021 12:42:00
Güncelleme: 04.05.2021 13:43:23
Türkiye'ye doğrudan yabancı yatırım durdu mu? Yoksa büyük şirketler yerine artık gelecek vaat eden şirketlere mi geliyor? Türkiye girişimcilik ekosistemi ilk çeyrekte 520 milyon dolar çekti.
ABD'de uzun vadeli hazine tahvilleri yükseldiğinden beri yabancıların portföy yatırımlarını, 2017-2018'den beri ise doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını tartışıp duruyoruz. Niye gelmiyor, niye yabancı sermaye çekemiyoruz? Peki gerçekten çekemiyor muyuz? Yoksa sadece bildiğimiz anlamda yabancı sermaye yatırımlarını mı çekemiyoruz?
Gelin biraz bu konuyu tartışalım. Yabancı yatırımcı deyince bizim alıştığımız tarzda haberler hep, bir dönemin manşetleri üzerinden gidersek Akbank'ın Citibank'a, Demirbank'ın HSBC'ye, Yapı Kredi'nin Unicredit'e, Garanti Bankası'nın BBVA'ya, Türk Telekom'un Saudi Oger'ye, Petkim'in SOCAR'a satışı gibi majör satışlar. Bunları duyduğumuz anda diyoruz ki Türkiye'ye büyük yabancı sermaye yatırımları yapılıyor. Hatta Finansbank'ın satışı döneminde önce Yunan NBG'ye sonra da Katarlı QNB'ye satışında olduğu gibi neredeyse fiyat gözetmeksizin yapılan satışlar aslında Türkiye'ye gelen yabancı sermayenin gözünü karartıp geldiği izlenmini bizde yaratıyor. Fakat Türkiye'ye yabancı sermaye ilgisi hakkında keskin ifadeler kullanırken belki de durup bir keza daha düşünmemiz gerekiyor. Türkiye'de TOBB kayıtlarına göre 2018 yılında 13 bin 405 yabancı sermayeli şirket, 3.4 milyar TL, 2019 yılında 12 bin 634 yabancı sermayeli şirket 4.8 milyar TL sermaye ile, 2020 yılında 10 bin 362 yabancı sermayeli şirket 3.5 milyar TL sermaye ile, 2021 yılının ilk çeyreğinde ise 3 bin 218 yabancı sermayeli şirket 2.1 milyar TL sermaye ile kuruldu. Falat Merkez Bankası'nın ödemeler dengesi verilerine bakıldığında Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırım 2021'in ilk iki ayında sadece 781 milyon dolar oldu.
SADECE İLK ÇEYREKTE BİLE 2020'NİN TAMAMININ 3 KATI KADAR YATIRIM...
Peki bir de şu rakama bakalım... Global Startup topluluğu StartupCentrum her çeyrekte Türkiye girişimcilik ekosisteminde yapılan yatırımların istatistiklerini veriyor. Bu rapora göre 2021 yılı 1.çeyrekte Türkiye startup ekosisteminde 63 yatırım turunda 62 girişime 520 milyon dolar yatırım yapıldı.
Yatırım adedi olarak son çeyreğe göre yüzde 26'lık bir artış var, yatırım miktarı açısından ise son çeyreğe göre 18 kat artış var. Böylece 2021'in ilk 3 ayında yapılan yatırım miktarı 2020 yılının tamamında yapılan toplam yatırım miktarını 3'e katlamış durumda. Bu yükselişte Getir'in aldığı 128 milyon dolar + 300 milyon dolarlık yatırımların etkisi oldukça büyük. Rapora göre yatırım alan girişimlerin yüzde 77'si İstanbul merkezli iken yüzde 14'ü Ankara merkezli. StartupCentrum, 2021 yılının 1-1.5 milyar dolar aralığında bir yatırım miktarı ile kapanacağı tahmininde bulunuyor.
YENİ OYUN UNICORN'LARI KAPIDA MI?
Yayınlanan raporda yatırım alan girişimlerin sektörel dağılımı da incelenmiş. Buna göre en çok yatırım alan sektör 15 yatırımla oyun sektörü olmuş. Oyun sektörünü ise 7 yatırımla Fintek girişimleri takip etmiş. Yatırım adedi açısından incelendiğinde de teslimat sektörü Getir etkisiyle en çok yatırım alan sektör olurken, onu oyun, SVOD(Subscription Video on Demand) ve CRM & Satış sektörleri takip etmiş. Raporda yatırım aşamaları ve yatırım turları da detaylıca incelenmiş. Yatırım alan girişimlerin aşamaları, kaçıncı turda ne kadar yatırım aldıkları ve hangi miktarlarda yatırım aldıkları de detaylı olarak incelenmiş.
Raporda yatırımcılar da detaylı olarak incelenmiş. Rapora göre 63 yatırım turuna 154 yatırımcı katılmış. Bu yatırımcıların yüzde 84'ü
Türkiye'deyken yüzde 16'sı yurt dışından gelen yatırımcılar olmuş. Raporda yatırımcıların ne kadarının bireysel yatırımcı, risk sermayesi, melek yatırım ağı, şirket ve hızlandırıcı olduğuyla ilgili ve bu yatırımcıların hangi aşamadaki yatırımlara katıldığı hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Raporda yer verilen bir diğer önemli veri ise satın alınan girişimler...
2021'in ilk çeyreğinde girişimlerin exit sayısı önceki yıllara göre bir nebze düşük kalmış gibi görünüyor. Bu çeyrekte 6 girişim exit etmiş. Bu girişimleri satın alan 6 şirketin ise 5'i yurt dışından. Öte yandan raporda kurucusu Türk olan ancak Türkiye'de operasyonları bulunmayıp, büyümesini de yurt dışında sürdüren girişimlere yer verilmiş. Bu başlıkta da 9 girişim toplam 347 milyon dolar yatırım almış.
Ekosisteme yapılan 520 milyon dolar ile toplandığında, kurucusu Türk olan girişimlerin toplamda 867 milyon dolar aldığı görülüyor. Sadece kurucusu Türk girişimlerin 5'i ABD'de yer alırken 4'ü Avrupa kıtasında hayatlarını sürdürüyor.
Yani artık Türkiye sınırlarına giren yabancı para kavramının yabancı yatırım açısından anlamını yitirdiği, yepyeni bir yabancı yatırım kanalı olan start-up ekosisteminde yabancı sermayenin aslında fink attığı ve Türkiye'deki melek yatırımcıların katkısıyla büyüyen Türk girişimlerinin unicornlara dönüşüp milyar dolarlık exit'ler aldığı bir modele doğru hızla evriliyoruz. Bu durumda soru şu: O yabancı şirket bu dev Türk şirketinin hisselerini aldı haberlerinin artık bir anlamı gerçekten kaldı mı? Yoksa parça parça yatırım turlarıyla sermayesini oluşturup sonunda dünyayı sallayan satın almalarla karşılaşma potansiyeli yüksek girişimlere gelen yabancıları mı izlemek daha anlamlı?
Gelin biraz bu konuyu tartışalım. Yabancı yatırımcı deyince bizim alıştığımız tarzda haberler hep, bir dönemin manşetleri üzerinden gidersek Akbank'ın Citibank'a, Demirbank'ın HSBC'ye, Yapı Kredi'nin Unicredit'e, Garanti Bankası'nın BBVA'ya, Türk Telekom'un Saudi Oger'ye, Petkim'in SOCAR'a satışı gibi majör satışlar. Bunları duyduğumuz anda diyoruz ki Türkiye'ye büyük yabancı sermaye yatırımları yapılıyor. Hatta Finansbank'ın satışı döneminde önce Yunan NBG'ye sonra da Katarlı QNB'ye satışında olduğu gibi neredeyse fiyat gözetmeksizin yapılan satışlar aslında Türkiye'ye gelen yabancı sermayenin gözünü karartıp geldiği izlenmini bizde yaratıyor. Fakat Türkiye'ye yabancı sermaye ilgisi hakkında keskin ifadeler kullanırken belki de durup bir keza daha düşünmemiz gerekiyor. Türkiye'de TOBB kayıtlarına göre 2018 yılında 13 bin 405 yabancı sermayeli şirket, 3.4 milyar TL, 2019 yılında 12 bin 634 yabancı sermayeli şirket 4.8 milyar TL sermaye ile, 2020 yılında 10 bin 362 yabancı sermayeli şirket 3.5 milyar TL sermaye ile, 2021 yılının ilk çeyreğinde ise 3 bin 218 yabancı sermayeli şirket 2.1 milyar TL sermaye ile kuruldu. Falat Merkez Bankası'nın ödemeler dengesi verilerine bakıldığında Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı yatırım 2021'in ilk iki ayında sadece 781 milyon dolar oldu.
SADECE İLK ÇEYREKTE BİLE 2020'NİN TAMAMININ 3 KATI KADAR YATIRIM...
Peki bir de şu rakama bakalım... Global Startup topluluğu StartupCentrum her çeyrekte Türkiye girişimcilik ekosisteminde yapılan yatırımların istatistiklerini veriyor. Bu rapora göre 2021 yılı 1.çeyrekte Türkiye startup ekosisteminde 63 yatırım turunda 62 girişime 520 milyon dolar yatırım yapıldı.
Yatırım adedi olarak son çeyreğe göre yüzde 26'lık bir artış var, yatırım miktarı açısından ise son çeyreğe göre 18 kat artış var. Böylece 2021'in ilk 3 ayında yapılan yatırım miktarı 2020 yılının tamamında yapılan toplam yatırım miktarını 3'e katlamış durumda. Bu yükselişte Getir'in aldığı 128 milyon dolar + 300 milyon dolarlık yatırımların etkisi oldukça büyük. Rapora göre yatırım alan girişimlerin yüzde 77'si İstanbul merkezli iken yüzde 14'ü Ankara merkezli. StartupCentrum, 2021 yılının 1-1.5 milyar dolar aralığında bir yatırım miktarı ile kapanacağı tahmininde bulunuyor.
YENİ OYUN UNICORN'LARI KAPIDA MI?
Yayınlanan raporda yatırım alan girişimlerin sektörel dağılımı da incelenmiş. Buna göre en çok yatırım alan sektör 15 yatırımla oyun sektörü olmuş. Oyun sektörünü ise 7 yatırımla Fintek girişimleri takip etmiş. Yatırım adedi açısından incelendiğinde de teslimat sektörü Getir etkisiyle en çok yatırım alan sektör olurken, onu oyun, SVOD(Subscription Video on Demand) ve CRM & Satış sektörleri takip etmiş. Raporda yatırım aşamaları ve yatırım turları da detaylıca incelenmiş. Yatırım alan girişimlerin aşamaları, kaçıncı turda ne kadar yatırım aldıkları ve hangi miktarlarda yatırım aldıkları de detaylı olarak incelenmiş.
Raporda yatırımcılar da detaylı olarak incelenmiş. Rapora göre 63 yatırım turuna 154 yatırımcı katılmış. Bu yatırımcıların yüzde 84'ü
Türkiye'deyken yüzde 16'sı yurt dışından gelen yatırımcılar olmuş. Raporda yatırımcıların ne kadarının bireysel yatırımcı, risk sermayesi, melek yatırım ağı, şirket ve hızlandırıcı olduğuyla ilgili ve bu yatırımcıların hangi aşamadaki yatırımlara katıldığı hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Raporda yer verilen bir diğer önemli veri ise satın alınan girişimler...
2021'in ilk çeyreğinde girişimlerin exit sayısı önceki yıllara göre bir nebze düşük kalmış gibi görünüyor. Bu çeyrekte 6 girişim exit etmiş. Bu girişimleri satın alan 6 şirketin ise 5'i yurt dışından. Öte yandan raporda kurucusu Türk olan ancak Türkiye'de operasyonları bulunmayıp, büyümesini de yurt dışında sürdüren girişimlere yer verilmiş. Bu başlıkta da 9 girişim toplam 347 milyon dolar yatırım almış.
Ekosisteme yapılan 520 milyon dolar ile toplandığında, kurucusu Türk olan girişimlerin toplamda 867 milyon dolar aldığı görülüyor. Sadece kurucusu Türk girişimlerin 5'i ABD'de yer alırken 4'ü Avrupa kıtasında hayatlarını sürdürüyor.
Yani artık Türkiye sınırlarına giren yabancı para kavramının yabancı yatırım açısından anlamını yitirdiği, yepyeni bir yabancı yatırım kanalı olan start-up ekosisteminde yabancı sermayenin aslında fink attığı ve Türkiye'deki melek yatırımcıların katkısıyla büyüyen Türk girişimlerinin unicornlara dönüşüp milyar dolarlık exit'ler aldığı bir modele doğru hızla evriliyoruz. Bu durumda soru şu: O yabancı şirket bu dev Türk şirketinin hisselerini aldı haberlerinin artık bir anlamı gerçekten kaldı mı? Yoksa parça parça yatırım turlarıyla sermayesini oluşturup sonunda dünyayı sallayan satın almalarla karşılaşma potansiyeli yüksek girişimlere gelen yabancıları mı izlemek daha anlamlı?
Girişim Haberleri
Popüler haberler
