Dolarda yıl sonu 40 TL beklentisi aşılır mı?

ZEYNEP AKTAŞ

Piyasalar bir yandan küresel gelişmeleri diğer yandan yurt içerisindeki ekonomik veri akışını izliyor. FED’in faiz kararını etkileyebilecek her gelişme sert fiyatlanıyor.

Geçtiğimiz hafta ABD'de yıllıklandırılmış GSYH ilk çeyrekte yüzde 2,5'luk beklentinin altında yüzde 1,6 büyüdü. Veri, dünyanın en büyük ekonomisinde büyümenin önemli ölçüde yavaşladığı endişesini artırdı. Swap piyasasında Fed’den faiz indirim beklentileri de azaldı. Piyasalarda 2024’ün tamamında sadece 35 baz puanlık faiz indirimi fiyatlanıyor. Bu da Dolar Endeksi DXY’ye yansıyor.

Öte yandan Merkez Bankası, reel ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 68 katılımcıyla gerçekleştirdiği nisan ayı Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre ay sonu dolar/TL beklentisi 32,9161 TL. Yıl sonu dolar/TL beklentisi 40,0098 TL ve 12 ay sonrası dolar/TL beklentisi ise 42,4730 TL oldu.

Yıl sonu için beklenen 40 TL seviyesi aşılır mı? TCMB’nin son faiz kararı metninde “dezenflasyon” sürecinin 2024 yılının ikinci yarısında başlaması bekleniyor. Mevcut ekonomik program dahilinde bu seviyenin aşılması beklenmemeli. Ancak beklentilerde kırılmaya neden olacak gelişmeler seyri değiştirebilir.

KUR BEKLENTİLERİNDEKİ DEĞİŞİM, TOPLUMUN FARKLI KESİMLERİNİ ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE ETKİLER:

1) ŞİRKETLER İÇİN: Kurdaki beklentilerin artması şirketlerin ithalat maliyetlerini yükseltebilir, bu da genel işletme maliyetlerinin artmasına ve ürün fiyatlarına yansımasına sebep olur. Ayrıca, ihracat yapan şirketler için olumlu bir gelişme olarak görülebilir, çünkü yerel para birimi değer kaybettikçe yurtdışından elde edilen gelirlerin yerel para birimi cinsinden değeri artar. Ancak ihracat yapan şirketlerin de maliyetlerinde artışa neden olabileceği göz ardı edilmemeli.

2) TASARRUF SAHİPLERİ İÇİN: Döviz kurlarındaki beklentiler, tasarruf sahipleri için değer kaybı riskini gündeme getirir. Döviz kuru artışı bekleniyorsa, tasarruflarını yerel para biriminde tutanlar için satın alma gücü azalır. Bu nedenle bazı tasarruf sahipleri, varlıklarını döviz veya dövize endeksli yatırım araçlarına çevirme eğiliminde olur.

3) ESNAF İÇİN: Kurlardaki artış beklentisi, özellikle ithalata dayalı mallar satan esnaf için maliyet artışlarına yol açar. Bu durum, satış fiyatlarını artırmak zorunda kalabilecekleri anlamına gelir, bu da müşteri talebinde düşüşe ve gelirlerde azalmaya sebep olur.

4) EMEKLİLER İÇİN: Emekliler genellikle sabit gelire sahip olduklarından, yerel para biriminin değer kaybetmesi, alım güçlerinde azalmaya yol açar. Bu, özellikle ithal edilen malların ve dövize endeksli hizmetlerin maliyetlerindeki artışla daha belirgin hale gelir.

5) ÖĞRENCİLER İÇİN: Yükseköğrenim gören öğrenciler açısından, yurt dışında eğitim veya malzeme alımı gibi dövize dayalı harcamaların maliyeti artar. Yabancı para birimi cinsinden ödeme yapılması gereken durumlarda, eğitim ve yaşam maliyetleri artar.

6) HANEHALKI İÇİN: Genel olarak hanehalkı için kurdaki yükseliş, ithal edilen ürünlerin maliyetlerinde artış ve genel yaşam maliyetlerinde yükseliş anlamına gelir. Bu durum, özellikle enerji ve gıda gibi temel ihtiyaçlar için geçerlidir. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar hanehalkının satın alma gücünü ve bütçe planlamasını doğrudan etkiler.