Düşük faizli TL tahvil stokunun toplam aktiflerde payı yüzde 3

ŞEBNEM TURHAN

Bankacılık sektöründe yeni ekonomi yönetimiyle birlikte gelen sadeleşme adımlarına rağmen sabit faizli tahvil alım yönündeki makroihtiyati önlemler devam ediyor. Ancak bankacılık sektörü kaynakları düşük faizli tahvil stokunun bilançolarda yönetilemeyecek seviyede olmadığına sık sık dikkat çekiyor. Yapı Kredi Yatırım’ın ilk çeyrek bilançolarına göre yaptığı araştırma bankaların 2022 ikinci çeyrekten itibaren menkul kıymet tesisi düzenlemeleri kapsamında düşük ve sabit faizli TL tahvilleri aldığı vurgulanarak bu tahvillerin toplam aktifler içindeki payının bankadan bankaya değişmekle birlikte yaklaşık yüzde 3 seviyesinde olduğunu hesapladı.

Yapı Kredi Yatırım’ın yayımladığı rapora göre bankalar sabit faizli TL tahvilleri çoklukla ‘itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen finansal varlıklar’ olarak sınıflandırıyor ve muhasebeleştiriyor. Dolayısıyla piyasa faizlerinin arttığı dönemlerde, düşük faizli tahvillerin banka marjları üzerinde olumsuz etkisi olacaksa da bu tahvillerin vadelerinden önce satılmadıkları sürece, olumsuz etkinin sınırlı kalabileceği kaydedilen raporda “Öte yandan eğer bu tahviller ‘satılmaya hazır finansal varlık’ olarak değerlendirilip ‘gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar’ olarak sınıflandırılsaydı, dönem sonları yeniden ölçümlenme sonrası hesaplanan kar/ zararlar özkaynaklara yansıtılacaktı” denildi.

Rapora göre Akbank’ta 2023 birinci çeyrek solo bilanço sonuçlarına göre 201 milyar 407 milyon liralık toplam TL tahvil stoku var. Bankanın TÜFE’ye endeksli tahvilleri 126 milyar 800 milyon lira ile neredeyse toplam TL tahvil stokunun yüzde 63’ünü oluşturuyor. Akbank’ın toplam sabit faizli tahvilleri ise 56 milyar 810 milyon lira, tahmini TL sabit düşük faizli tahvil portföyü ise 32 milyar lira seviyesinde bulunuyor. Tahmini düşük faizli sabit faizli TL tahvillerin toplam aktiflere oranı ise Akbank için yüzde 3 seviyesinde hesaplıyor Yapı Kredi Yatırım araştırma raporunda.

Garanti Bankası’nın ise yine rapora göre 164 milyar 160 milyon liralık toplam TL tahvili bulunuyor. Bunun 88 milyar 614 milyon lirası TÜFE’ye endeksli tahvil olurken tahmini sabit düşük faizli tahvil portföyü ise 55 milyar lira seviyesinde. Toplam TL sabit faizli tahvil stoku ise 64 milyar 22 milyon lira olarak görülüyor. Raporda tahmini düşük sabit faizli TL tahvillerin toplam aktiflere oranı ise yüzde 4 olarak hesaplandı. İş Bankası 226 milyar 482 milyon liralık toplam TL tahvil stokuna sahip. TÜFE’ye endeksli tahviller İş Bankası’nda 116 milyar 194 milyon lira olurken toplam sabit faizli tahviller ise 102 milyar 63 milyon lira, tahmini TL zabit düşük faizli tahvil portföyü ise 100 milyar lira seviyesinde. Yapı Kredi Yatırım’ın raporuna göre tahmini düşük faizli sabit faizli TL tahvillerin toplam aktiflere oranı ise yüzde 6 seviyesinde hesaplandı. İş Bankası’nda TÜFE’ye endeksli tahvillerin toplam tahvil stokuna oranı ise yüzde 43,6 olarak bulunuyor.

Halkbank raporda toplam TL tahvil stoku en yüksek olan banka olarak öne çıkıyor. Halkbank’ın toplam TL tahvilleri 320 milyar 396 milyon lira seviyesinde. TÜFE’ye endeksli tahvilleri ise 151 milyar 354 milyon lira olurken toplam sabit faizli tahvilleri ise 79 milyar 660 milyon lira, tahmini TL sabit düşük faizli tahvil portföyü ise 44 milyar 515 milyon lira seviyesinde. Tahmini düşük faizli sabit faizli TL tahvillerin toplam aktiflere oranı ise Halkbank için yüzde 3 seviyesinde bulunuyor.

Diğer halka açık kamu bankası Vakıfbank’ın da toplam TL tahvil stoku 255 milyar 464 milyon lira ile bankalar arasındaki üçüncü en yüksek seviyeyi oluşturuyor. Vakıfbank’ın TÜFE’ye endeksli tahvilleri 148 milyar 169 milyon lira iken toplam sabit faizli tahvilleri de 63 milyar 866 milyon lira olarak hesaplandı. Rapora göre tahmini TL sabit düşük faizli tahvil portföyü de Vakıfbank için 34 milyar 108 milyon lira oldu. Yapı Kredi Yatırım’ın raporuna göre tahmini düşük faizli sabit faizli TL tahvillerin toplam aktiflere oranı ise yüzde 2 seviyesinde bulunuyor.

Yapı Kredi analistleri raporda bankaların zayıf alanları ve tehditlerini de sıraladı. Buna göre menkul kıymet tesisi kapsamında satın alınan düşük faizli TL tahvillerle ilgili bankaların olumsuz etkilenebileceği çözüm bulunması risk olarak öne çıkarken Ortodoks politikaların devam etmemesi de bankacılık sektörüne sıkıntı yaratabilecek durumlar olarak raporda yer aldı. Yapı Kredi Yatırım’ın raporunda “bankacılık sektörünü olumsuz etkileyen düzenlemeler ile enflasyon muhasebesi” de riskler arasında bulunuyor.

CDS DÜŞÜŞÜ SEKTÖRÜ OLUMLU ETKİLEYECEK

Yapı Kredi Yatırım’ın raporunda bankacılık sektörünün güçlü yanları da yer aldı. Rapora göre özel banka piyasa değeri/defter değeri çarpanlarının halen cazip seviyede bulunurken Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi CDS’lerindeki iyileşme de bankacılık sektörünü olumlu etkileyecek. Raporda özel bankaların çekirdek sermaye oranlarının (BDDK esneklikleri hariç, solo) halen oldukça kuvvetli yüzde 15-16 seviyelerinde olduğu vurgulanırken bunun hem kredi büyümesi potansiyellerini, hem de temettü ödeme kapasitelerini desteklediğine işaret edildi. Raporda şöyle denildi: “Özel bankaların kaldıraç oranları yaklaşık 7x/8x gibi düşük bir seviyede. Bu sayede özel bankaların ileriye dönük katma değerli büyüme potansiyelleri daha yüksek.”