“Ethereum boğada 10 bin doları görebilir”

BERFİN ÇİPA

Kripto Masası’nda bu hafta lider altcoin Ethereum (ETH)’u mercek altına aldık. Geçtiğimiz birkaç günde yoğun haber akışıyla kendine yer bulan ETH’de neler oluyor, derleyip toplamak istedik. Gündemi en çok meşgul eden başlık, ETH geliştiricisi Vitalik Buterin’in 400 ETH transferiydi. Bu bir iddia… Ancak, Buterin geçen ay da 600 ETH transferiyle dikkatleri üzerine çekmişti.

“TRANSFER ETH DÜŞÜŞÜNÜ TETİKLEMEDİ”

WOFDEX Araştırma Direktörü Helin Çelik konuyu şu şekilde değerlendirdi; “Vitalik Buterin Ağustos ayından bu yana ETH transferleriyle gündemde yer alıyor. Bu transferlerin çoğu Eylül’de bilinen cüzdanlarından farklı borsalara yapıldı. Transferlerin günlerine baktığımızda belirli zaman dilimindeki ETH düşüşünü tetiklemediği görülüyor. 20 Eylül’de gerçekleşen bir aktarımdan sonra gerileme yaşansa da bunun Fed faiz kararına denk geldiğini ve piyasa genelinde bir gevşeme yaşandığını söylemek mümkün. Buterin’in farklı borsalara yaptığı transferlerin sebebi fonlarını bölmek istemesinden kaynaklanıyor olabilir. Bu, genelde coinlerin yer değiştirilmesi ve farklı borsalara bölünerek koruma düzeyini artırmak için uygulanan bir yöntemdir. Özellikle sosyal medya hesabının ele geçirilmesinin ardından bu transferlerin yapılıyor olması dikkat çekici. Önlem almak için bu yola gitmiş ve fonlarını borsalar arasında bölmüş gibi duruyor. Borsalara aktarılan her coinin hikâyesi satışla sonuçlanmayabilir. Yüklü transferler topluluk içerisinde panik yaratsa da marketten ani bir satış yapılmadığı sürece direkt olarak fiyata etki etmez. Ancak, tedirginlik düzeyi yükseldiği için yeni ETH alışına ket vurabilir; garantici yatırımcı tarafından ETH’ler elden çıkartılabilir.”

“PROJEYİ GELİŞTİRMEK İÇİN AYRILAN BİR MİKTAR OLABİLİR”

Bahsedilen 400 ETH transferinin piyasayı etkileyecek bir rakam olmadığını belirten Kripto Teknik Kurucusu Oytun Es, transferin Buterin’in kişisel bir durumu ile ilgili olabileceğinin altını çizdi; “400 ETH, Etheeum’un işlem hacim büyüklüğünü göz önünde bulundurduğumuz zaman çok büyük bir oran değil. En azından Ethereum’un fiyatını etkilemez. ETH de neticede bir proje ve Ethereum’un geliştirmeler için maddi ihtiyaçları olabilir. Ben bununla alakalı olduğunu düşünüyorum. Ya da Buterin’in kişisel bir durumu ile ilgili olabilir. Tabii bu işlemi Buterin değil de farklı bir altcoinin kurucusu yapıyor olsaydı belki yeni sorular gündeme gelebilirdi. Ama söz konusu altcoin Ethereum ve bahsettiğimiz kişi de Buterin olunca kötü bir şey gelmiyor insanın aklına. Kötü senaryo için rakam bir hayli düşük. Buterin her ne kadar piyasada tecrübelenmiş olsa da bu tarz iletişim hatalarını sık yapan birisi. O nedenle borsaya para göndermesinin yanlış anlaşılabileceğine dair bir fikrin aklına geldiğini zannetmiyorum.”

İŞLEM ÜCRETLERİ 1 DOLARA KADAR GERİLEDİ

Yüksek işlem ücretleri sebebiyle eleştiri oklarının hedefi haline gelen Ethereum’da senaryo bir kez daha tersine döndü. Ortalama işlem ücreti yıllık en düşük seviye olan 1,15 dolara kadar geriledi ve bunun ETH grafiğine yansımasının olup olmayacağı çok merak ediliyor. Ücretlerdeki düşüşün hedeflenen bir durum olduğunu hatırlatan Çelik; “Bahsettiğimiz gerileme ağ faaliyetlerinin azalmasından kaynaklanıyor. NFT işlemlerinin düşüşe geçmesi ve yaşanan durağanlık ağ faaliyetlerindeki hareketliliği de azalttı. Bu sebeple kullanıcılar işlemler için daha az komisyon ödemeye başladı. Yapılan güncellemeler ve yükseltmelerin de etkisi var, ancak ağın çok hareketli olduğu dönemlerde yine de bu kadar küçük komisyonlardan bahsedemeyebiliriz. Ağın cazip hale gelmesi kullanıcı sayısının artmasına önayak olabilir. Cazibe arttıkça talep artacak, talep arttıkça ETH kullanımı da artacaktır. Böylelikle fiyatta yukarı yönlü hareketlilik ya da en azından belli bir seviyenin altına gerilememesi tetiklenebilir” dedi.

ZİNCİRLEME ETKİ: ETH ARZI BÜYÜYOR

İşlem ücretlerindeki düşüşün hacimsizlikten kaynaklandığını belirten Es, zincirleme etki olarak ücretlerin azalmasıyla ETH arzının büyümeye başladığını ifade etti; “İçerde işlem yapan Ethereum kullanıcı sayısı o kadar az ki bu da ister istemez işlem ücretlerine yansıyor. Normal şartlarda ETH ağı içerisinde ne kadar çok işlem yapan kişi olursa işlem ücretleri o kadar artıyor. Bu nedenle boğa rallilerinde işlem yapmayın diye kullanıcılara özellikle tavsiyelerde bulunuruz. Geçtiğimiz süreçte NFT hype’ı vardı. NFT’lerdeki işlem hacmi yüzde 99 azalmış durumda. Yani NFT’ler şu an can çekişiyor desek yeridir. Tabii ki işlem sayıları düşünce bu işlem hacimlerine de yansıyor. Madencilerin aldığı oranlar gitgide azalıyor. ETH Londra hard forku ile beraber deflasyonist bir yapıya geçmişti. Ciddi anlamda ETH arzının yavaş yavaş azaldığı bir süreçten geçiyorduk. Bunun da sebebi madencilere verilen ödüllerin bir kısmının yakılmasıydı. Madencilere verilen ödül yani işlem ücretleri azaldığında yakılan token sayısı azaldığı için ETH arzında şu an büyüme söz konusu. Son süreçte ETH arzında işlem ücretlerinin azalmasıyla beraber bir büyüme var. Bütün bunlar zincirleme olarak birbirini besleyen şeyler.”

GRAFİK NE SÖYLÜYOR?

WOFDEX Araştırma Direktörü Helin Çelik Ethereum grafiğini Kripto Masası için yorumladı;

ETH/USDT paritesinde sene başından bu yana takip ettiğimiz trendin aşağı yönlü kırılmasıyla satış baskısı artmıştı. 1530 seviyelerine kadar sarkan parite halihazırda yatırımcılarına minör düşüş trendini kırmasının sevincini yaşatıyor. Hafta ortası işlem hacminin artmasına rağmen düşüş trendinin direnç bölgesine denk gelen 1640 direncini kırmak için yeterli alıcı bulamamıştı, ancak hafta sonuna girerken Valkyrie’nin, SEC ONAYIYLA, Bitcoin Strategy ETF’inin Ethereum vadeli işlemlerini içerecek olması günlük grafikte 50MA’nın kırılmasını sağlayacak bir hacim yarattı. Böylelikle iki ürün bir arada olabilecek ve 3Ekim’de bu ürünün ticareti yapılabilecek. Valkyrie’nin bu adımı farklı kurumları da harekete geçirmesi ve ETF gelişimi açısından önemli.

Kısa vade örüntüsünü incelemek için kullandığımız PSAR ise bu yükselişle birlikte “al” a döndü.  Teknik açıdan düşüş trendinden pozitif ayrıştığı için yatırımcı long pozisyonlarını artırdı. İvmenin devamında 1720, 1740 ve 1785 dirençlerinin kademeli olarak izlenmesinde ve yaşanabilecek pullback’lere dikkat edilmesinde fayda görülüyor. Kar realizasyonları aşamasında 50MA’nın üzerinde tutunması kritik.

6-10 BİN ARASI KADEMELİ SATIŞ HEDEFLİYORUM

Es: Portföyümde her zaman birçok farklı altcoin tutmakla beraber oran olarak en fazla Bitcoin’e yer verirdim. Fakat bir yıldır bu oran değişti. Portföyümde yüzde olarak en yüksek oran Ethereum’un. Bunun sebebi Ethereum’un henüz kendini tamamlamamış bir ağ olması. Kendisini tamamlayacak adımlar atmasıyla beraber sert yükselecek olması. Önümüzdeki boğa rallisinde ETH tarafında beklentim 10 bin dolarlara gelmesi yönünde. Kendi fiyat hedefim; 6 bin dolara geldiği zaman 6 bin 10 bin arası kademeli olarak satış yönünde.  

BORSALARDAKİ ETH MİKTARI EN DÜŞÜK SEVİYEDE!

Mevcut dönemde kripto para piyasalarında bir hikâye yaratılamaması yatırımcının iştahını da kaçırıyor. Bu durum da borsalarda hacimsizlikte sonuçlanıyor. CryptoQuant’ın aktardığı son bilgilere göre borsalardaki Ethereum (ETH) miktarı son 5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Soruyu ilettiğimde havuzlarda kilitlenen ETH sayısının 9 milyondan fazla olduğunu söyleyen Çelik; “Ethereum protokollerindeki büyüme ve başarılı güncellemelere imza atılması Ethereum Staking faaliyetlerinin artmasına neden oldu. Bu kapsamda, 2.0 Deposit Contract’larda tutulan ETH’ler tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bir kesim yatırımcı staking faaliyetlerini artırıyor ve coinlerini uykuya yatırıyor. Özellikle Lido ve Rocket Pool’a yönelim çok fazla. Kritik sayılabilecek havuzlarda kilitlenen ETH sayısı 9 milyondan fazla. Yani, yatırımcı birikim cüzdanlarına ETH’lerini aktarıyor ve borsalarda ETH’lerini tutmuyor diyebiliriz. Dolayısıyla borsalardaki ETH miktarı azalıyor. Normal şartlar altında piyasadaki talep yeterli olsaydı ETH’de ciddi bir yükseliş, belki de yeni zirveler görebilirdik” dedi.

“SATICILAR BU FİYATTAN SATMAK İSTEMİYOR”

Borsalardaki kripto miktarlarındaki hareketlerin fiyatlanma için bazı sinyaller verdiğini ifade eden Es; “Aslında sadece ETH değil, BTC’ye baktığımızda da düşüşü görüyoruz. Borsalardaki kripto miktarlarının artması veya azalması bize fiyatlanma anlamında bazı veriler sunuyor. O da şu; insanlar varlıklarını satmak istediklerinde kriptolarını borsalara taşıyorlar. Varlıklarını satma düşüncesinde olmadıkları zaman da borsalardan çekiyorlar. Hacimlerin korkunç oranda düştüğü bir dönemden geçiyoruz. Alıcılar bu fiyattan almak istemiyor, satıcılar bu fiyattan satmak istemiyor” şeklinde konuştu.

“ETH TAMAMLANMAMIŞ BİR AĞ”

ETH gelişimine dair atılan adımlar Merge sonrası daha çok dikkatleri üzerine çeker oldu. Bir yandan yeni testnet Holesky başlatılamadı öte yandan Ethereum ağı için 2023 sonuna kadar gerçekleştirilmesi planlanan EIP-7514 güncellemesi onaylandı. Uzmanlara projenin gelişimi için planlanan akışı sorduğumda yanıtlar şu şekilde oldu;

Çelik: Ethereum geliştiricilerinin yaptığı açıklamaya göre, Genesis dosyalarından birinde oluşan hata nedeniyle Holesky başlatılamadı. Buradaki sorunun çözülmesi için 2 haftalık bir sarkmadan bahsediliyor. Bu tür sarkmalar iptal edilmediği ya da başarısızlıkla sonuçlanmadığı sürece fiyatta ciddi bir gerileme yaratmaz. Özellikle içinde bulunduğumuz piyasa koşullarını göz önünde bulunduracak olursak... Asıl etki Holesky’nin başarılı bir şekilde hayata geçmesiyle oluşacak, çünkü Holesky ile birlikte ölçeklendirme problemleri büyük ölçüde çözümlenecek. İki katından daha fazla kullanıcının ağa katılması hedefleniyor. Ağa katılımın artması az önce bahsettiğimiz sebeplerden dolayı fiyatı besleyebilir.
Diğer taraftan, merkezileşmenin önüne geçmek için önerilen EIP-7514’ün kabul edilmesi umut verici. Şu an ETH staking faaliyetleri toplam arzın yüzde 22,53’üne ulaştı ve bu sayı gitgide artıyor. Ciddi bir oran... Yapılan stakingler ağırlıklı olarak belli başlı havuzlarda gerçekleşiyor. Bu durum risk oluşturuyor ve merkezileşmeye neden oluyor. Dolayısıyla EIP-7514 merkeziyetsizleşmenin kurallarına bağlılığı da simgeliyor. Merkezileşme hangi alanda olursa olsun önüne geçileceğinin de bir göstergesi.

Es: ETH ağı Bitcoin’den farklı olarak tamamlanmamış bir ağ. Bitcoin tarafında da güncellemeler yapılıyor ama ağın kaderini değiştirecek güncellemeler değil ağı ayakta tutmak için yapılan güncellemeler. Fakat ETH ağı yarım bir ağ. ETH ağında yapılması gereken birçok güncelleme var. İşlem ücretleri ETH’nin yumuşak karnı ve şu an düşüşte, evet, ama fiyatlar yükseldiğinde yine işlem ücretlerinde yükseliş göreceğiz; kimse aldanmasın mevcut fiyatlara. Diğer problemi ise ölçeklenebilirlik problemidir. ETH tarafında geliştiriciler bu iki problemi çözebilmek için birçok güncelleme yapıyor. Bunlarla beraber ETH ağının daha işlevsel hale geldiğini göreceğiz. ETH’nin tek rakibi kendisi. Ancak bu güncellemeleri doğru bir şekilde yapmayarak kendine zarar verebilir. Doğru bir şekilde yapıldığında ETH ağını hem fiyatlama hem de nitelik açısından oldukça olumlu etkileyecek güncellemeler.

Çelik: Ethereum özelinde işlem yapan yatırımcının son zamanlarda kan kaybına uğrayan piyasa büyüklüğünü gözlemlemesi, güncel gelişmeleri izlemesi, trend takibi yapması ve boğa tuzaklarına karşı dikkatli olması gerekiyor. Bu noktada, Buterin’in son zamanlarda yaptığı farklı hamlelerin hızlanması dolayısıyla kendisinin özelinde çıkan haberlerin ayrıca takip edilmesinde fayda görülüyor.

Es: Biz her ne kadar Ethereum konuşuyor olsak da Bitcoin’e rağmen herhangi bir şeyin olmadığını biliyoruz. O nedenle ETH yatırımcısının en başta tabii ki Bitcoin’i takip etmesi gerekiyor. Ethereum özelinde baktığımda ise güncellemeler gerçekten çok önemli. ETH güncellemelerinin ertelenmesi meşhurdur ancak önemli olan güncellemelerinin başarı ile gerçekleşmesi. Başarılı olduğu sürece önümüzdeki boğa rallisi ile beraber beş haneli rakamları göreceğimizi düşünüyorum.