Kredi için döviz şartına karşı 3 olası senaryo

BDDK düzenlemesine göre; 15 milyon lira karşılığı, yani yaklaşık 908 bin dolar yabancı para nakit varlığı bulunan şirketler, aktifleri veya yıllık satış gelirlerinin yüzde 10'undan fazla yabancı para nakit varlığı tutuyorlarsa TL cinsi nakdi ticari kredi kullanamayacak.

Söz konusu düzenlemenin ardından bu şartları taşıyan şirketlerin nasıl bir aksiyon alacağı merak ediliyor. Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye göre, şirketlerin önünde 3 farklı seçenek var. Biri kamunun ihraç ettiği Eurobond’ları almak, ikincisi döviz mevduatını çözerek kur korumalı TL mevduata geçmek, üçüncüsü ise sistem dışına çıkmak. Bu arada BDDK verilerine göre, 17 Haziran itibariyle, ticari kuruluşlar 1 milyar 370 milyon 564 bin TL karşılığı yabancı para pozisyonuna sahip.

ŞİRKETLER EUROBOND ALIR MI?

Uzmanlar devletin ihraç ettiği Eurobond’ların son verilere göre yüzde 36,7’sinin yabancı yatırımcıların elinde bulunduğuna dikkat çekerek şirketlerin buna talep göstermesinin sıkıntı yaratabileceğini belirtti. Şirketlerin bu kağıtları alması durumunda yine bir döviz çıkışı yani yabancı yatırımcı çıkışı yaşanacağına işaret ediliyor. Uzmanlar bu durum her ne kadar şirkete TL kredinin önünü açsa da BDDK’nın bu şartı getirmesini gerektiren döviz ihtiyacını karşılamak ve rezervlere katkı yapmanın tam aksi bir durum oluşturacağı görüşünde.

KKM’YE GEÇEBİLİRLER

Döviz mevduatının çözülerek KKM’ye dönülmesi veya spot piyasada döviz satımı da seçenekler arasında. Ancak analistlerin en düşük ihtimal verdiği seçenek bu. Bunun yerine nakit döviz bilanço dışına çıkarılması daha olası.

MERKEZ BANKASI HAYAL KIRIKLIĞI YAŞAYABİLİR

Peki sistem dışına çıkmayı düşünen bir şirketin nasıl bir yol izlemesi muhtemel? Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye göre öncelikle şirketler yabancı para nakdi varlıklarını ya ortaklar arasında ya da iştirakleri arasında dağıtabilir. Yada hissedarlarıma kâr payı dağıtımı yapabilir. Bu yine bilanço sınırının aşılmasını sağlayabilir. Yani ihracatçı şirketler sınırın üzerindeki dövizlerini yurtdışında tutmayı tercih edebilir, yurtdışına döviz gönderebilir. Bu Merkez Bankası için de en kötü senaryo olur. Nitekim ihracatçı şirketlerin ihracat gelirinin yüzde 40’ının Merkez Bankası’na satılması zorunluluğu var. TL kredi kullanamadığı için döviz varlığını azaltmayı, gelirlerini yurtdışı merkezi üzerinden gerçekleştirme yöntemini seçerse bir şirket o zaman ihracat gelirinin Merkez Bankası’na satılması da söz konusu olmayacak. Bu rezervler açısından da sorun yaratabilir. Analistler bu yüzden bu konularda ilerleyen günlerde BDDK'dan yeni bir düzenleme gelmesinin şaşırtıcı olmayacağına dikkat çekti. (Şebnem Turhan/Dünya)