Kripto piyasasına vergi hazırlığı

Türkiye'de kripto para gibi alternatif varlıklara olan ilgi son yıllarda yükseliyor. 

Reuters, Türkiye'de kripto para piyasasını düzenlemeye yönelik getirilmesi planlanan yeni kurallarla ilgili değerlendirmesinde, bunun büyük olasılıkla ruhsatlandırma ve vergilendirmeye odaklanmasının beklendiğini kaydetti. Reuters, yeni kuralların, dünyanın kripto para ticareti yapılan en büyük dördüncü ülkesi olan Türkiye'nin, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesindeki Mali Eylem Gücü (FATF) tarafından alındığı “gri listeden” çıkma girişimleri kapsamında olduğunu belirtti.

Ankara, geçen ay, kripto para ticaretinde uzun süredir yaşanan hızlı büyüme sonrasında sektörde yeni düzenlemeler yapılacağı taahhüdünde bulunmuştu. Enflasyonun hızla yükseldiği, liranınsa hızla değer kaybettiği Türkiye'de kripto para gibi alternatif varlıklara olan ilgi son yıllarda yükseliyor.

Türkiye ayrıca kara para aklama ve diğer mali suçların işlenmesi riskinin yüksek olması nedeniyle Mali Eylem Gücü (FATF) tarafından 2021'de gri listeye alınması sonrasında kaygıları gidermenin yollarını arıyor.

Kripto para piyasasının temelini oluşturan blockchain teknolojisiyle ilgili araştırmaların yapıldığı BlockchainIST Center'ın direktörü Bora Erdamar, “Bazı ruhsatlandırma standartları getirmek, yeni kuralların önceliklerinden biri arasında olacak” dedi ve bu kuralların “sistemin kötüye kullanılmasını engelleyeceğini” vurguladı.

TÜRKİYE 2022’DE EN ÇOK KRİPTO TİCARETİ YAPAN 4. ÜLKE OLMUŞTU

Erdamar, getirilmesi öngörülen kuralların sermaye yeterliliği koşulları, dijital güvenlik önlemleri, müşteriler adına kripto varlıkların saklanmasını sağlayan emanet hizmetleri, rezerv kanıtlarını da içerebileceği görüşünde.

Blockchain analizi firması Chainalysis'in yayınladığı bir rapora göre Türkiye; geçen yıl Amerika, Hindistan ve İngiltere'nin ardından yaklaşık 170 milyar dolarlık ham kripto işlem hacmiyle dünyada en çok kripto para ticaretinin yapıldığı dördüncü ülke oldu.

Chainalysis'in kripto para kullanımının benimsenmesine ilişkin endeksine göreyse Türkiye, dünyada 12'nci sırada yer alıyor. Bu durum, Türkler'in liranın değer kaybı karşısında önlem alma isteğini ve gençlerin yeni teknolojilere olan ilgisini yansıtıyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen ay, Mali Eylem Gücü'nün geri kalan son tavsiyesine uyum sağlamak amacıyla kripto varlıkları kapsayan yeni yasa tasarısının en kısa zamanda gündeme getirileceğini kaydetmişti. Bu adım, Türkiye'nin Mali Eylem Gücü tarafından alındığı gri listeden çıkmasını sağlayabilir.

Gri listede yer almak, bir ülkenin yatırım derecelendirmesini ve itibarını olumsuz yönde etkileyen bir unsur. Bu listede adı geçen ülkelerin kara para aklamayla ve diğer mali suçlarla yeterince mücadele etmediği düşünülüyor ve ülkelerin eksikliklerini gidermek için Mali Eylem Gücü'yle aktif olarak işbirliği yapmaları gerekiyor.

Mali Eylem Gücü, temmuz ayında yayınladığı bir raporunda, Türkiye'nin Sanal Varlık Hizmet Sağlayıcıları'nı ve hissedarlarını uygun şekilde denetleyemiyor olabileceğini çünkü Türkiye'de ruhsat alma ve kayıt yaptırma zorunluluğunun bulunmadığını kaydetmişti.

Kripto varlık piyasasında ruhsatlandırma ve vergilendirme uygulaması, Türkiye'nin gri listeden çıkmak için uyması gereken 40 tavsiyenin sonuncusuydu.

BINANCE: PİYASAYA İLGİ SÜREKLİ ARTIYOR

Kripto para borsası Binance Türkiye'nin CEO'su Mücahit Dönmez, “Türkiye'de kripto varlıklara olan ilginin artmaya devam ettiğini gözlemliyoruz. Bu alanda şu anda bir düzenleme eksikliği var” dedi.

Dönmez, “Kullanıcıların varlıklarının güvenliğini sağlamak ve azami sermaye koşulları, emanet hizmetleri, dijital varlıkların kripto piyasalarına girmesi açısından bazı kriterler oluşturmak, sektöre olumlu katkı sağlayacaktır” şeklinde konuştu.

Türkiye'deki dijital para birimi patlaması, enflasyon oranının uzun yıllar boyunca çift haneli rakamlarda seyretmesini ve son beş yıl içinde liranın yüzde 80'den fazla değer kaybetmesini izliyor.

Binance Araştırma'ya göre Türk dijital varlık yatırımcılarının çoğu, kripto para piyasasına yaklaşık 2 yıl önce girdi. Yatırımcıların yüzde 27'siyse piyasaya geçen yıl katıldı.

Hükümet, kripto varlık hizmeti sağlayıcılarına yönelik düzenlemelerin ve dijital sanal varlıkların vergilendirilmesinin 2024 yılı öncelikleri arasında yer alacağını kaydetmişti.

BlockchainIST'ten Bora Erdamar, “Türkiye'nin blockchain teknolojisi ve kripto varlık piyasasında büyük potansiyeli var. Yatırımcıları ürkütmeyecek makul bir vergilendirme politikası, sektöre olan güveni güçlendirip pekiştirecektir” dedi.

KRİPTO VARLIKLA ÖDEME İKİ YIL ÖNCE YASAKLANDI

Kripto varlıkların ödemelerde kullanılması, bazı yerel işlemlerin dolandırıcılık soruşturması kapsamına alınmasıyla 2021'de yasaklanmıştı.

Bazı küçük kripto para ticareti platformlarının kullanıcılarıysa, bu firmaların sistemlerinin çökmesi nedeniyle hesaplarına erişmede ve fonlarını çekmede sorunlarla karşılaşmıştı. Yatırımcılar, binlerce şikayet dosyasıyla mahkemelere başvurmuştu.

Kripto para platformu Futurance Finance Tech & Fexobit'in Yönetim Kurulu Üyesi Onur Altan Tan, yeni düzenlemelerin platformlar için ruhsatlandırma kriterlerini belirlemesini ve kullanıcılar için de vergilendirme getirmesini beklediklerini söyledi.

Tan, “Bu düzenleme üzerinde iki yıldan uzun süredir çalışmalar yürütülüyor, kripto borsasındaki firmalarla danışma toplantıları da yapıldı. Tasarının meclise sunulmaya hazır olması gerekiyor” dedi.

GRİ LİSTE NEDİR?

Gri liste, bir ülkenin uluslararası kredilere sınırlı erişimi olduğu anlamına gelir. Spesifik olarak, “ülkenin belirlenen stratejik eksiklikleri kararlaştırılan zaman dilimleri içinde hızlı bir şekilde çözmeyi taahhüt ettiği ve ekstra kontrollere tabi olduğu” anlamına gelir.

Gri Liste’ye dahil olmak, bir yargı bölgesinin kara para aklamayı ve terörün finansmanını önlemeye yönelik politikalarında tespit edilen “stratejik eksiklikleri” ifade ediyor. IMF gibi kuruluşlarda bu listeyi dikkate alıyorlar.

HANGİ ÜLKELER GRİ LİSTEDE?

Türkiye’nin de Ekim 2021 tarihinde dahil olduğu bu listede: Arnavutluk, Bahamalar, Barbados, Kamboçya, Gana, İzlanda, Jamaika, Moğolistan, Myanmar, Pakistan, Nikaragua, Panama, Suriye, Uganda, Yemen ,Zimbabve, Ürdün ve Mali bulunuyor.

TÜRKİYE NEDEN GRİ LİSTEDE?

Daha önce 2011’de gri listeye giren Türkiye 2014 yılında çıkmayı başarmıştı. Girmemek için pek çok önlem alınsa da 2021 yılında yeniden girdi.

FATF Türkiye’nin gri listeye alınmasının sebeplerini şöyle açıklıyor:

Ciddi denetim konularının ele alınmaması, IŞİD ve El Kaide gibi BM tarafından belirlenen terör örgütleriyle yeterli mücadele verilmemesi, kara para aklama davaları ve terörün finansmanı kovuşturmalarının Türkiye’nin ana odak noktası olmaması.

Ayrıca yenilenen varlık barışının da bu listeye girmede etkili olduğu iddia ediliyor. Varlık barışı, çeşitli nedenlerle yurtdışına veya yurtiçinde sistem dışına çıkarılan para, altın, döviz, taşınmaz (sadece yurtiçi), menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının vergisiz veya düşük oranlı bir vergi alınarak Türkiye’ye geri getirilmesini veya sisteme dahil edilmesini sağlamaktaydı.