Merkez Bankası'ndan kripto paralarla ilgili şok yönetmelik

Merkez Bankası tarafından bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik kripto para sektöründe şok etkisi yarattı.
Merkez Bankası'nın yönetmeliği ödemelerde kripto paraların kullanılmamasına dair.
 
Yönetmeliğin amacını, "Ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmamasına ve ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmemesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi" olarak açıklayan Merkez Bankası dayanak olarak ise 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (f) alt bendi ile dördüncü fıkrası ve 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile 18 inci maddesinin altıncı fıkrasıno gösterdi.

Buna göre
1) Kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade ediyor.

(2) Kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamaz.

(3) Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamaz.

Yani;
1) Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz.

(2) Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez.

Yönetmelik 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe girecek.

PEKİ BU AÇIKLAMA NE ANLAMA GELİYOR? KRİPTO PARA ALIM SATIMINI VE BORSALARI DA KAPSIYOR MU?

Kararın ardından birçok kripto para yatırımcısı panik yaşıyor. Avukat Oğuz Evren Kılıç ise bu gelişmeyi twitter hesabındaki bir flood ile yorumladı. Buna göre, "Yönetmelik, Türkiye'de kayıtlı olan ya da Türkiye'de işlem yapabilen elektronik ödeme sistemlerini kapsıyor. Bu durumda, küresel kredi kartı ödeme sistemleri de dâhil olmak üzere, Türkiye'de aktif olan hiçbir elektronik ödeme sistemi kripto para ile işlem yapamaz, yaptıramaz.
Burada "elektronik ödeme sistemi" dediğimiz kuruluşlara kripto para borsaları KESİNLİKLE DÂHİL DEĞİL. Yâni kripto para borsalarını kullanmaya devâm edilebilir, buralardan işlem yapmaya devâm edilebilir. Zâten Yönetmelik, kripto para borsalarına da hukukî bir tanım getirmiş.
Özetle; bence panik yapılacak bir durum söz konusu değil. Devletin özellikle döviz konusunda yaşamakta olduğu sıkıntılı günlere binâen, her geçen gün kripto para piyasasına karşı hızla büyüyen ilgiyi de hesaplayarak, bir "fren" mekanizması getirdiğini söyleyebilirim.
Fakat bir diğer yandan, devletin bu konuya artık daha yakından ve sıkı bir markaj uygulamaya başladığını, vergi ve regülasyon konusunda daha ciddî ve hızlı adımlar atacağını, özellikle yurt dışına yüklü miktârda para çıkışını engellemek için gayret göstereceğini de düşünüyorum.
Yönetmeliğin asıl tehlikeli kısmına gelirsek: 

Yönetmelik'te yer alan "ödeme hizmeti sağlayan kuruluşlar", 6493 sayılı yasada da açıkça gösterildiği üzere, BANKALARI DA İÇERİYOR. Yâni, kripto para borsalarındaki Türk Lirası bakiyelerinin BANKALARA çekilmesi engelleniyor." yorumunda bulunuyor Kılıç. Öte yandan Kılıç'ın bu yorumuna "Yönetmelik'te "ödeme ve elektronik para kuruluşları" ifadesi özellikle kullanılıp, 6493 s. Kanun'daki "ödeme hizmet sağlayıcıları" ifadesi özellikle tercih edilmemiş. Bankalar (ve PTT) kapsam dışı, yasaktan etkilenmiyor bu nedenle" şeklinde itirazlar da gelmiş durumda.

ERKAN ÖZ: KONU KRİPTO PARA BORSALARI VE BANKALARLA İLGİLİ DEĞİL
Erkan Öz ise,
"1-Yönetmelikte bahsi geçen 6493 Saylı Kanun’un 13. Maddesinde

Bankalar, ‘Ödeme Hizmeti Sağlayıcısı’ olarak geçiyor, ‘Ödeme Kuruluşu’ olarak değil

Yönetmelik ise ‘ödeme kuruluşu’ ve ‘elektronik para kuruluşlarına’ sınırlama getiriyor

Yani konunun bankalarla ilgisi yok

2-Bu durumda kriptopara alım satım platformlarının (kripto borsalarının) 

Bankalarla para alışverişinde problem yok

Kriptoparanızı borsada bozdurduktan sonra nakti banka hesabınıza çekmekte bir sorun yok

14. Madde ‘Ödeme Kuruluşu’nu bankadan ayrı olarak özellikle tarif etmiş" diyerek konunun ne kripto para borsalarıyla ne de bankalarla alakalı olmadığını öne sürdü.

Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Ulucan Özkul ise twitter paylaşımında, "TCMB’nın son açıklamasında, kripto varlıklar “maddi olmayan varlık” olarak tanımlanmış. Kripto para alım satımında yatırma ve çekme işlemleri sadece bankalar üzerinden yapılabilir" yazdı.

PEKİ TÜRKİYE'DEKİ KRİPTO PARA BORSALARINDAN YABANCI BORSALARA TRANSFER YASAK MI?
Ortak görüş yönetmeliğin, arada fon transferine aracılık eden kurumlar olması nedeniyle bu transferlerin yasaklanmasını sağlıyor. Örneğin Binance gibi uluslararası kripto para borsalarına para yatırabilmek veya orada satılan coinlerin parasını Türkiye'deki hesaplara transfer edebilmek için para transfer yani ödeme kuruluşları aracılık ediyor. Yasağın bu kuruluşları kapsadığı düşünülüyor.

Yani şu anda bu konuda çok ciddi bir kafa karışıklığı var.
An ve an gelişmeleri ve yorumları bu sayfadan siz okurlarımızla paylaşmaya devam edeceğiz.

DigiLiraPay'in CEO'su Serkan Bayar, yönetmeliğin çıkardıkları ürünü ilgilendirdiğini söyledi. Bayar, "Kripto para sahiplerinin güncel kurlardan alışveriş yapmasına imkan tanıyacak olan blokzincir ödeme geçidimiz DigiLiraPay’i doğrudan etkileyen bir yönetmelik. Gerçekten ne diyeceğimi bilemiyorum ve çok üzgünüm. Alternatif çözümler üreteceğiz!" dedi. 

Öte yandan bir görüş de şu: Bankalardan kripto para borsalarına, borsalardan yine bankalara transferin serbest olduğu, transfer kurumlarıyla para aktarımının da serbest olduğu fakat bunları otomatikleştirmenin yasaklandığı şeklinde.

HEDEF KRİPTO VARLIKLARI VERGİLENDİRMEK Mİ?
Ekonomist Enes Özkan,
"1. Artık global borsalara doğrudan para aktaramazsınız.
2. Buna ilişkin hizmet üretenler maalesef terste kaldılar, teknolojik gelişmeye ket vuruldu.
3. Artık Türkiye'deki kripto para borsalarına aktardığınız paraları nasıl elde ettiğinizi borsaya kanıtlamanız gerekli
4. Ortaya çıkan en net sonuç artık her kriptovarlık sahibinin tüm bu varlıklarını ayrıntılı bir şekilde devlete bildirmesi gerektiği. Bunun vergilendirme için yapıldığını düşünüyorum" dedi.