Metaverse Coin çılgınlığı zirveye ulaştı

Sanal gerçekliğin (VR) yükselişiyle birlikte meta veri dünyası, çok sayıda platforma boyut atlatacak yeni bir ufuk sunuyor. Meta şirketi, 50 milyar dolarlık zararına rağmen metaverse’ün bir sonraki büyük teknoloji adımı olacağına olan inancını koruyor. Dijital dünyaları birleştirmek adına her gün yeni bir proje ve yeni bir altcoin duyuruluyor. Özellikle sürükleyici yapay zekâ entegrasyonu olan projeler, rakiplerinin bir adım önüne geçiyor.       

Metaverse, internetin en sevilen yeni moda sözcüklerinden biri. Şayet, partide yeniyseniz metaverse dizisi, sanal gerçekliğin veya sanal gerçeklik başlıklarını kullanan kişilerin eriştiği dünyaların en son versiyonudur. Alışveriş ve eğlenceden öğrenme ve oyuna kadar bazı teknoloji firmaları meta veri tabanını, bir nesil önceki dünya çapındaki ağ kadar dönüştürücü olabilecek yeni bir sınır olarak görüyor.

Bu genel anlamda fütüristik konsept, Facebook'un iki yıl kadar önce kendisini Meta Platformlar olarak yeniden markalaştırmasının ardından herkesin kullandığı bir kelime haline geldi. Kripto para birimleri bu cesur yeni dünyanın belirli bölgelerinde önemli bir rol oynamaya başlıyor. Ancak meta veri tabanını şekillendirmedeki rolü, 2022 boyunca kripto kışında yaşanan büyük düşüşler nedeniyle bir miktar karmaşıklaştı. Şimdilerde ise, meta ateşi, Apple Vision Pro ile yeniden harlanıyor. 

“TEKNOLOJİK GELİŞMELERLE İNSANLARIN İLGİSİ NETLEŞECEK”

Devrim Danyal Akademi Kurucusu Devrim Danyal, teknolojik gelişmelere işaret etti ve “Uzun yıllardır hayatımızda var olan ancak farklı dönemlerde algısını artırıp, ardından kenara çekilen bir kavram metaverse. Teknolojinin atmış olduğu her inovatif adımda kendisinden de söz ettirmeyi bilen ve globali ilgilendiren bir yapıya sahip. Bu doğrultuda değerlendirildiğinde de 2024'ün metaverse için bir dönüm noktası yılı olma potansiyeli bulunuyor. Tabii ki bunu teknolojik gelişmeler karşısında insanların ilgisi netleştirecek. İlgisini kaybetmeye başlamış kullanıcıları tekrar kendine çekecek metaverse platformlarının ve uygulamalarının donanım ve yazılımdaki ilerlemeleri bunda başrolü oynayacak” dedi.

“EKOSİSTEMDE METAVERSE COINLER YİNE ÖNE ÇIKACAK”

Altcoin rallisinden metaverse hype’ını ayırmamak gerektiğinin altını çizen Kripto Teknik Kurucusu Oytun Es; “Geçen seferki boğa rallisinde metaverse’ün ön plana çıkmasıyla beraber birçok altcoinin metaverse tarafında proje geliştirdiğini biliyoruz. Yeni çıkan metaverse projeleri bir yana hâlihazırda bu evrende olmayan altcoinler bile projelerini bir şekilde metaverse’e evirmek durumunda kaldı. O nedenle piyasada ciddi anlamda metaverse coin çılgınlığı var. Önümüzdeki süreçte altcoinlerde bir boğa rallisi olacak; bununla beraber ekosistemde en fazla önce çıkan altcoin başlıklarından biri yine metaverse olacak. Tabii ki Apple’ın hamlesi bir heyecan yarattı ama hâlihazırda Meta şirketinin yaptığı yatırımlar metaverse tarafında yukarı yönlü hamlelerin yapılmasını sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.

“YATIRIM VE ALT YAPI ŞART”

“İhtiyacımız olan iyi bir metaverse'ün yaratılması ve bu metaverse'e kaliteli uygulamalar ortaya çıkarabilecek başarılı geliştiricilerin olmasıdır” değerlendirmesini yapan CoinTR Araştırma Departmanı altyapının öneminin altını çizerek ekledi; “Gerekli yatırım ve alt yapı oluşturulmadığı takdirde birçok metaverse projesinin tutunamayacağını veya sermaye eksikliğinden dolayı kapanacağı öngörüyoruz. metaverse'ün gerçek anlamda yaygınlaşabilmesi için kullanılan ekipmanların herkes için erişilebilir ve kullanışlı olması gerekmektedir. Meta gibi dünyanın en büyük şirketlerinden biri bile metaverse konusunda başarılı olamamışken, Meta'nın sermaye ve yazılım gücüne rakip olamayacak projelerin başarılı olması oldukça zordur. Başlaması beklenen bu boğa sezonunda, daha önceki boğada olduğu gibi yatırımcılara '5 yıl sonra gözlüklerle uzay mekiğinin içinde gezebileceksiniz' diyerek token satılabilmesi pek mümkün görünmüyor.”

APPLE’IN VR GÖZLÜĞÜ ALTCOINLERE CAN SUYU OLUR MU?

Soruya Danyal şu şekilde yanıt verdi; “Apple Vision Pro, metaverse deneyimini daha iyi hale getirebilirse haliyle ilgili altcoinlere olan ilgiyi de artırabilir. Bu açıdan baktığımızda daha önceden 2 boyutlu deneyimleme fırsatı bulduğumuz platformlar, yeni VR gözlük teknolojileriyle entegre olabilirlerse kendilerine ait yatırım ilgisini de üstlerine çekebileceklerdir. Böylece oyun odaklı platformlar boyut atlarken, sosyalleşme odaklı platformlar daha geniş kitlelere seslerini duyurabilirken, iş odaklı metaverse platformları da bu süreçte kurumsal açıdan kendilerine yer bulabileceklerdir.”

Yüksek fiyatın beklenen etkinin yaşanmasına gölge düşürdüğünü söyleyen CoinTR Araştırma Departmanı; “Apple Vision Pro’nun daha sürükleyici ve gerçekçi bir metaverse deneyimi sunması beklenebilir. Bu da metaverse'e olan ilgiyi artırabilir ve metaverse odaklı altcoinlere de normal şartlarda talebi yükseltebilir. Ancak bu noktada Apple Vision Pro’nun başarısı, sunacağı deneyimler ve performans, 3.500 dolar olan satış fiyatı ile gölgeleniyor. Bu durum, ürünün altcoinler üzerinde yaratması beklenen can suyu olma etkisine engel olacaktır” dedi.

“10 YILLIK BİR VİZYON”

Hikâyenin seyrini değiştiren Meta şirketinin yaklaşık 50 milyar dolarlık zarar açıklıyor oluşu yatırımcılar tarafından çokça eleştirilip metaverse’ün geleceğine soru işareti koymalarına sebep oldu. Ancak şirketin de söylediği gibi ortada 10 yıllık bir vizyon var ve uzmanlara göre sabırlı olmak gerekli; çünkü metaverse henüz ‘emekleme’ aşamasında. Es; “Meta’nın yaptığı açıklama çok önemliydi: bu eleştirilere cevap verirken, “çizdiğimiz 10 yıllık bir vizyon, sektörün geleceğine yatırım yapıyoruz” dediler. Şu an Meta bence doğrusunu yapıyor. Çünkü yaptığı yatırımlarla sektörün geleceğini şekillendirecek şirket konumunu çoktan almış durumda. Metaverse yükseliş dalgası geçti diyorlar; bence aksine yükselişin birinci dalgasını yaşadık. Meta bile burada 10 yıllık bir vizyon ortaya koyarken önümüzdeki yükselişin ikinci, üçüncü dalgalarını göreceğiz. Önümüzdeki süreçte hem devletlerin hem şirketlerin metaverse yatırımları artacak. Birçok altyapı da şu an hayalimizdeki metaverse evrenine uyumlu değil. Ama bu gitgide uyumlu hale gelecek. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde metaverse tabanlı gerçekten işe yarayan altcoinlerin yukarı yönlü sert ataklar yapacağını düşünüyorum” derken, Danyal; “Tüm Dünyanın bildiği gibi Facebook gibi büyük bir markanın ismini Meta olarak değiştirecek kadar süreci domine etmeyi kafasına koymuş olan bir kişinin, bu süreçte elde ettiği tecrübeleri göz ardı etmemek gerektiğini düşünüyorum. Zuckerberg, metaverse'ün geleceğine inanan ve bu alanda önemli yatırımlar yapan bir isim. Elbette kendisinin metaverse yatırımları, metaverse ile ilgili altcoinlerin değerini artırmaya yardımcı olmuştu, zarar etmesi de piyasa açısından metaverse ile ilgili altcoinlerin değerini düşürebilir bir neden olarak görülebilir. Ancak metaverse’ün, henüz emekleme aşamasında olan bir teknoloji olduğunu da unutmamak gerekiyor. Metaverse'ün geleceği belirsiz ve bu alandaki yatırımlar riskli olabilir. Zuckerberg'in ya da diğer teknoloji şirketlerinin bu konuda zarar yazması, bu riskin bir göstergesi olabilir. Ancak, bu durum metaverse'ün potansiyelini ortadan kaldırmayacaktır” şeklinde konuştu.

2024’TE HANGİ METAVERSE COINLERİNİN YILDIZI PARLAR?

Danyal: 2022 metaverse yatırımının en çok yapıldığı dönem olarak tarihte yerini aldı. O dönemlerde popüler olan birçok metaverse coini 2023 içerisinde yüzde 90'lara varan kayıplar yaşadı ve yatırımcısını ne yazık ki üzdü. Özellikle ilgili yatırımcılar, bu platformların, yeni inovasyonlar ile tekrar bu zarardan dönüşünü bekler haldeler. 2023 senesinde gündeme gelen yapay zekâ coinlerine artan talep metaverse ile ilgili yatırımları ne kadar geri planda bırakacak buna şahit olacağız. Ancak teknolojik altyapı, donanım ve son kullanıcıya inmeyi başaramayan metaverse platformları ya da uygulamaları ne yazık ki bu dönemde ilgiyi üzerlerine çekemeyecektir. Yapay zekâ entegrasyonu olan metaverse projelerinin önünün daha açık ve yıldızlarının daha parlak olacağını görmek de pek zor olmayacaktır, önümüzdeki süreçte.

CoinTR Araştırma Departmanı: 2024’te öne çıkması muhtemel metaverse coin projeleri arasında dört dikkat çekici aday bulunmaktadır. Bu projeler, sağladıkları başarı ve aldıkları yatırımlarla izleme listelerine eklenecek potansiyele sahiptir. Bunlar: Decentraland (MANA), The Sandbox (SAND), EcoTerra, Internet Computer (ICP).

Es: Kendi portföyümde de uzun yıllardır tuttuğum bir altcoin Enjin (ENJ) hatta 2018 yılından bu yana portföyümde tutmaya devam ediyorum.  Evet, metaverste fazla altcoin var ve evet, boğa rallisi görmemiş olanların bir miktar daha avantajı yüksek olabilir. Neticede yukarı yönlü satış baskısı olmayan altcoinler bunlar. Sonradan ortaya çıktığı için terste kalmış yatırımcısı henüz yok. Sadece bir hype ortaya çıktı diye buradaki hype’tan nasıl para kazanırız düşüncesi ile ortaya proje çıkartmış varlıklara yatırım yapmak bana mantıklı gelmiyor. Bence Meta, metaverse’e yatırım yapmadan evvel gerçekten bu tarafa yoğunlaşmış altcoinlere yatırım yapmakta fayda var. Enjin bunlardan bir tanesi. İlk akla gelenlerden SANDBOX ve MANA da örnek gösterilebilir. Özellikle Enjin’in yukarı yönlü sert hamleler yapacağını düşünüyorum. Nasıl kripto paralarda bir sepet yapın diyorsak ilgili sektörler içerisinde de alt sepetler yapmakta fayda var. Tek bir altcoine yatırım yapıp ben metaverse hype’ından faydalanacağım demek çok doğru olmaz.

GRAFİK NE SÖYLÜYOR?

CoinTR Araştırma Departmanı STX grafiğini Kripto Masası’na yorumladı

Bitcoin ETF'lerine yönelik olumlu haberlerin etkisiyle STX, diğer tokenlar gibi güçlü bir yükseliş kaydederek 2,05 dolara kadar çıktı. Ancak daha sonraki dönemde yeni zirvelere ulaşmakta zorlanarak geri çekildi. Özellikle Bitcoin üzerindeki satış baskısı da STX'i olumsuz etkiledi. Dün 1,25 dolardaki desteğini test etti ve gelen tepki alımlarıyla 1,40 dolarda günlük kapanışını yaptı. Yeni günle birlikte 1,46 dolar civarında işlem görüyor. Şu anki durumu değerlendirdiğimizde, 1,57 dolar seviyesindeki direncine kadar bir yükselme gelebilir. Tekrardan geri çekilmemesi için hacimli bir mum kapanışını bu direnç seviyesinin üzerinde yapmalıdır. Bu direnç seviyesinin üzerinde kalıcı olamadığı takdirde tekrardan 1,25 dolar seviyesindeki destek noktasına kadar geri çekilebilir. Bu nedenle, STX'in önündeki direnç seviyesi olan 1,57 doları ve 1,25 dolar olan destek seviyesini takip etmeliyiz. Bu bölgelerdeki olası bir kırılım STX'in yönünü belirleyecektir.

YATIRIMCI NELERE DİKKAT ETMELİ?

Danyal: Tüm yeni yatırım enstrümanlarında olduğu gibi metaverse'ün günümüz teknolojileriyle entegrasyonu ve bunun kitleler tarafından kullanımı henüz yeterince yaygın değil o yüzden bu alandaki yatırımlar riskli olabilir. Yatırım yapmayı düşünenler öncelikle metaverse ile ilgili projeleri iyi araştırmalı, projenin güvenilirliğini ve özellikle de "sürdürülebilir" olup olmadığını değerlendirmeliler. Takdir edersiniz ki, metaverse ile ilgili birçok proje var ve bu projelerin hepsi başarılı olacak diye bir garanti yok. Ayrıca metaverse ekosisteminde kullanılan kripto para piyasalarının oldukça volatil olduğunu ve yüksek riskli yatırım grubunda yer aldığını da tekrar hatırlatmakta fayda görüyorum.

CoinTR Araştırma Departmanı: Meta'nın zarar etmesini göz önünde bulundurarak, metaverse tokenlarına yatırım yaparken özellikle şirketin aldığı yatırım miktarına, yazılım ekibine, altyapısına ve projenin güçlü bir topluluk tarafından desteklenip desteklenmediğine dikkat edilmelidir. Metaverse projelerinin henüz emekleme aşamasında olduğu unutulmamalı ve bu yüzden de yüksek risk taşıdığı hep hatırlanmalıdır. Eğer özellikle metaverse coinlerine yatırım yapmak istiyorlarsa, riski dağıtabilmek için yatırım sepeti oluşturmalarını öneririz.

Es: Metaverse hype’ı yaşanacak ama metaverse’ün uzun vadeli bir vizyon olduğunu yatırımcısı aklından çıkartmamalı. Bu tarafa yatırım yaparken biraz sabırlı olunması gerekiyor ama bu kadar büyük şirketler bu kadar büyük yatırımları uygun olmayan bir şeye kolay kolay yapmak istemezler. Şu an şirketler bazında belki zarar yazıyor olabilirler ama oradaki Meta açıklamasını bir açıp okusunlar, inançlarını çok net bir şekilde ifade ediyorlar. Metaverse yatırımcısının biraz sabırlı olması lazım ve portföy çeşitliliğine ihtiyaç var diye düşünüyorum.

*KUTU* ÇİN KRİPTOYU YASAKLADI AMA METAVERSE İÇİN ÇALIŞIYOR!

Danyal: Çin, geçmişte birçok kez kripto para birimlerini ve madenciliği yasaklamasına rağmen, metaverse'e olan ilgisini sürdürüyor. Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı (MIIT), 19 Ocak 2024'te, metaverse alanında standartlaşmayı teşvik etmek için bir çalışma grubu kurduğunu duyurdu. Çalışma grubunun üyeleri arasında, Huawei, Ant Group, Tencent, Baidu, NetEase ve Sense Time gibi Çin'in önde gelen teknoloji şirketlerinden temsilciler bulunuyor. İlk adım olarak metaverse'ün temel standartlarını belirlemeyi hedeflerken, bu standartların, metaverse platformları ve uygulamalarının birbiriyle uyumlu olmasını sağlayacak. Bu gelişme, Çin'in metaverse'ün bir sonraki büyük teknoloji trendi olabileceğine olan inancını ve bu alanda lider olmak istediğini gösterir nitelikte. Elbette Çin gibi 1.5 milyarlık nüfusa sahip bir ülkenin bu adımının metaverse'ün yaygınlaşmasında önemli bir rol oynaması bekleniyor.