Risk severler için al ve unut zamanı

BERFİN ÇİPA

ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), günler içinde iki borsaya birden dava açarak, kriptonun nasıl düzenlenmesi gerektiği konusunda sağlam bir duruş sergilemeye kararlı olduğunu gösterdi. SEC gözlemcisinin koltuk altına sıkıştırdığı 13 ayrı şikayette, müşteri fonlarının Binance CEO’su Changpeng Zhao tarafından yönetilen kurumsal hesaplara aktarıldığı, bağımsız olması gereken Binance. US’nin operasyonlarının Zhao tarafından yönetildiği ve işlem hacimlerinin yapay olarak şişirildiği notu vardı. Gözlemci, şikayete konu olan işlemlerdeki toplam değeri 100 milyar doları aşan 50’den fazla altcoini menkul kıymetler olarak sınıflandırıyordu. Ve hem Coinbase hem de Binance’i, kayıt dışı menkul kıymetler borsası, komisyoncu ve takas odası olarak faaliyet göstermekle suçluyordu.

Suçlamalar karşısında Coinbase CEO’su Brian Armstrong, “SEC, açık bir kural kitabı yayınlamak yerine, Amerika’ya zarar veren bir yaptırım yaklaşımını benimsedi” şeklinde tweet atarak, hayal kırıklığını paylaştı. Ardından, Binance CEO’su Changpeng Zhao tipik olarak kestirme, düzen karşıtı tavrıyla SEC’i hedef alan sert bir eleştiri yayınladı: “Herkesle kavga etmek zorundaysan, belki de hatalı olan sensin.” Ayrıca, SEC’i Binance’e karşı önyargılı olmakla suçlayan birkaç takipçi yorumunu da retweet’leyerek tepkisini sürdürdü.

ABD mahkemelerinin SEC’in menkul kıymetler sınıflandırmasını kabul edip etmeyeceği henüz belli değil, ancak bunun etkileri şimdiden hissediliyor. Popüler ticaret uygulaması Robinhood Markets çoktan Solana, Cardano ve Polygon’a - ilk on altcoin biriminden üçü- desteğini sonlandıracağını açıkladı. Hemen ardından ticaret platformu eToro, 12 Temmuz’dan itibaren daha küçük kripto para birimleri olan Algorand, Destetraland ve Dash ile Matic’ten desteğini çekeceğini söyledi. Bu iki borsadan kaldırılması planlanan altcoin birimlerinin toplam değeri yaklaşık 24 milyar doları buluyor. Piyasa katılımcıları, SEC’ten benzer bir yumruk yememek için diğer borsaların da aynı yolu izleyebileceğinden endişeli.

Bunu, kriptonun erken gelişim aşamalarındaki varlıklarını temsil eden altcoin’lerin, medyadan gelen ve çoğu zaman birbiriyle çelişen mesajların etkisiyle yaptığı ani hareketlerle karıştırmayın. Dava, altcoinlerin ABD’den fon alma yeteneklerini temelden engelleyebilir hatta bazılarının kapanmasına bile neden olabilir. SEC’in yasal işlemleri, daha geniş kapsamı ve her an daha fazla kötü haberi getirebilecek türden. Şayet SEC, bir sonraki adımda doğrudan projelere dava açarsa, altcoin pazarı büyük bir değer kaybına uğrayabilir.

REGÜLASYONLA DEĞİL YAPTIRIMLA

ABD’nin kriptolara yönelik tavrı aslında giderek belirginleşiyor. Gate Türkiye Araştırma Müdürü Sevcan Dedeoğlu; “SEC Başkanı birkaç ay önce bu davaların uyarısını vermişti. Kripto pazarındaki borsaların halihazırda menkul kıymet ve yatırım sözleşmelerini kapsayan regülasyona uymadıklarını söylemişti. Bu davalarla ABD’nin yeni bir regülasyon yerine yaptırımlarla kripto para piyasasını düzenlemeye karar verdiğini söyleyebiliriz” diyor.

Kripto Fenomeni Lord of Crypto ise, her ne kadar SEC bu savaşı devam ettirme niyetinde görünse de sonunda borsalarla makul bir para cezasında anlaşıp, suların durulacağını düşünüyor.

“PARANIN YÖNÜ DEĞİŞEBİLİR”

Kripto Teknik Kurucusu Altuğ İşler’e göre, SEC burada durmayacak ve ısrarının da bir sonucu olacak: “Davalarla beraber market yapıcı dediğimiz büyük fonlamaları yöneten şirketler Amerika’dan çekilmeye başladı. Düşüşün asıl kaynağı da bu firmaların satıp çıkmalarıydı. Birkaç yıl sürecek davalar sonucunda kripto piyasası ABD’den umudunu kesebilir ve paranın yönü de değişebilir. Tıpkı 2017’de olduğu gibi Hong Kong, Singapur ve Dubai’ye yön çevrilebilir. Yakın zamanda ise asıl önemli olan borsaların alacağı pozisyon. Şayet SEC’in zaferine yönelik beklentiler ağırlık kazanır ve buna uygun tavır alırlarsa, altcoin’ler için büyük bir likidite probleminin kapısı aralanır.”

BITCOIN’İN YILDIZI PARLIYOR

Tüm bu süreçte kriptonun büyük silahları Bitcoin ve Ether şaşırtıcı derecede dayanıklıydı. Bu ikisi için senaryo aniden pozitife dönmüşe benziyor. Dedeoğlu; “Bitcoin’in piyasa hakimiyeti şu anda yüzde 49 seviyesinde. Önümüzdeki dönem merkeziyetsiz yapısı ve hiç durmayan teknolojisi ile etkisini daha da artırabilir. Bitcoin’in giderek daha fazla güçlendiği, altcoin pazarının ise altında ezildiği bir döneme şahit olabiliriz” diyor. Lord of Crypto Bitcoin’in giderek ayrıştığı fikrinde: “Altcoin’lerin tamamen yok olacağını söyleyemeyiz. İçlerinden bazıları ileride yeni rallilerle sahne alabilir ve geçici fırsat kapıları olarak itibar görmeye devam edebilir. Ancak bir kez daha gördük ki kripto pazarının uzun vadeli yatırım aracı ve güvenli limanı Bitcoin’dir. Elbette fırsatını bulduğumda altcoin alıp satarım ama bunu yaparken bile nihai amacım portföyümdeki Bitcoin sayısını artırmaktır.”

Ancak SEC başka gerekçelerle de Bitcoin ve Ethereum’u ayrı tutuyor olabilir. Altuğ İşler’e göre Bitcoin ve Ethereum’un ayrı tutulmasının nedeni tamamen ‘duygusal’; “SEC Bitcoin ve Ethereum emtiadır dedi ve dava konusu yapmadı. Çünkü ABD’de hem devlet kademesinde hem de vatandaş tarafında ciddi bir yatırım var. Büyük fonlar ve Tesla gibi büyük şirketler alım yaptığı için Bitcoin’e yapılacak en ufak şey dallanıp budaklanırdı. Bu nedenle Bitcoin ve Ethereum’u ayrı tutarak bunların merkezi yok, biz bunu kabul ettik diğerlerinin hepsinin arkasında biri var ve menkul kıymettir diyerek kanun çıkarmadan zorlamaya çalışıyorlar.”

NE OLACAK BU “MENKUL KIYMETLER”?

SEC’in çiçeği burnunda menkul kıymetleri altcoin'ler yüzdelik bazda çift haneli düşüşler kaydetti bile. Grafikler tamamen kırmızıya dönünce yatırımcı da parasının telaşına düştü.

Masaya soruyoruz. SEC’in hedefindeki ADA,SOL,MATIC, BNB’yi neler bekliyor? Dedeoğlu: ADA,SOL,MATIC,

-BNB SEC’in menkul kıymet olarak gördüğü coinler arasında. DOGE bunlar arasında yer almıyor. DOGE coin'in düşme sebebi piyasada sert bir geri çekilme olduğu için bundan etkilenmesi. Memecoin’ler kripto para piyasasında en kırılgan noktadalar.

ADA’nın arkasında CARDANO, SOL'un arkasında SOLANA, MATIC’in arkasında POLYGON blokzinciri var. Bu blokzinciri teknolojilerinin hepsi SEC’in menkul kıymet tanımlamasından sonra açıklama yaparak, SEC’e karşı menkul kıymet olmadıklarını; birer teknoloji olduklarının altını çizdiler.

BNB’nin arkasında ise Binance var. Dolayısıyla burada arkada merkezi bir borsa olduğu için yollar ayrışıyor. Ancak Binance Blockchain’e baktığımızda bir ekosistem inşa edildiğini görüyoruz.

Önümüzdeki dönemde SEC’den menkul kıymet iddiası alan projelerin aksini ispat etmeleri gerekecek. Eğer SEC, doğrudan projelere dava açarsa bu sefer dünyanın kalan bölgelerinde de delist haberleri gelebilir ve projeler derin değer kaybına uğrayabilir.

-SOL; 2020 den bu yana gelen yeşil yükselen trendin üzerinde fiyatlanmaya devam ediyor. Trendin kırılması maalesef ki SOL’u tek hane rakamlara ineceğini gösteriyor. Bu trend çizgisinden destek olarak toparlayıp yükselişe geçerse ve 27 dolar seviyesinin üzerine çıkarsa SOL için yeniden pozitif fiyatlamalar görebiliriz.
-ADA; Çok yavaş ilerliyor ve çok ivme sağlayan bir coin değil. 0.27 dolar seviyesinde. 2020’den bu yana gelen destek seviyesi üzerinde fiyatlanıyor. İkili tepe formasyonu oluşmuş durumda; 0.30 seviyesinde boyun çizgisi var. Bu çizginin kırılması ile beraber yüzde 34’e varan geri çekilme yaşayabilir. Bu da fiyatını 0.19 dolar seviyesine geri çekebilir.
-MATIC; Henüz dip seviyeye ulaşmadı. Grafik üzerinde dev ikili tepe formasyonu oluşmuş durumda. 0.39 seviyesinde boyun çizgisi var. Bu çizgi aynı zamanda 2021 den bu yana gelen bir trend çizgisi bu nedenle dip seviyelerin buralarda son bulmasını bekleriz. Aksi takdirde grafik 0.055 seviyesine kadar düşebilir. Polygon teknolojisi ile öne çıktığı için temel olarak beğenilen projelerden birisi. Dolayısıyla henüz dip seviyeye ulaşmadı ve bu negatif senaryo gerçekleşmeden de toparlanma ihtimali mevcut.
-Lord of Crypto: Bu düşüş SEC’in bu coinleri menkul kıymet olarak tanımlamasından kaynaklanıyor. Günün sonunda elbette bir anlaşma olup fiyatlar tekrar toparlanacaktır. Ancak piyasada bu kadar çok alternatif varken, bir süre davada adı geçen coin’lerden uzak durmanın en garanti yol olduğu kanısındayım.
-İşler: Çin’in yasaklarında altcoin’ler bitti dendi, büyük hack olaylarında yine altcoin’ler bitmişti. Bu altcoinler birkaç senede bir ölüp bitiyor. Piyasa döngüsü içerisinde düşüş yaşadılar ama bir iki sene içerisinde boğa rallisi içerisinde şu an ki fiyatların belki 10 belki 100 katı yukarıda göreceğiz.

YATIRIMCI NE YAPMALI?

-Dedeoğlu: Bitcoin yatırımı yapmak portföyleri sigortalamak anlamına geliyor. Portföyde güvenli liman yatırım araçlarına yatırım yapmakla eş olarak görebiliriz. Önümüzdeki dönemde portföyde bol token/ coin olsun değil az ve öz coin/token olması daha fazla getiri sağlayabilir. Burada da doğru projeleri seçmek oldukça önemli olacak. Polygon yukarıda bahsettiğimiz nedenlere bağlı olarak pozitif ayrışabilir. Ripple SEC davası nedeniyle XRP fiyat performans olarak çok geride kalmış olsa bile arkasındaki Ripple şirketi bir Fintech şirketi ve çok fazla CBDC, ödeme koridoru işleri var. Bu nedenle dava sürecinden sonra XRP güzel bir yatırım aracı olacak. Belirsizliği göze alan yatırımcılar şimdiden XRP için al ve unut yapabilir. Stacks, dijital token arzı için SEC'den onay almış tek proje. Bu nedenle SEC ile problem yaşamayacağını düşünüyoruz. Katman 1 projelerinin geneli SEC’in menkul kıymet listesinde yer almış olsa bile; AVAX bu liste arasında yer almadı.

Bu da pozitif etki yaratıyor. Ethereum, SEC tarafından menkul kıymet olarak adlandırılabilir ancak yine de geldiği nokta olarak dünyanın bilgisayarı konumuna gelmiş durumda. Dolayısıyla görmezden gelinemez

CFTC, ABD’deki Tarım Emtia kurulu BTC, ETH ve LTC yi dijital emtia olarak tanımladı ve bu 3 coini CFTC çatısı altında düzenlemek istiyor. Bu da BTC, ETH ve LTC nin CFT koruması altında olması anlamına geliyor. SEC, genel olarak PoS ile madenciliği yapılan projeleri yatırım sözleşmesi olarak değerlendiriyor. Bu nedenle PoW ile madenciliği yapılan coinl’er pozitif ayrışabilir.

-Lord of Crypto: Alım fırsatı kişiden kişiye değişkenlik gösteren bir durum. Örneğin portföyünün yüzde 80’i ya da 90’ı nakitte olanlar için bu fiyatlar güzel fırsatlar ve bu bölgelerden alım yapmak mantıklı olabilir, ama yüzde 10 ya da yüzde 20 nakitte, yüzde 80-90 coin’lerde olan biri için bu bölge hala son kurşunun harcanacağı bölge değil.

-İşler: Elinizde varsa ve satmadıysanız ortalamanızı düşürmekte fayda var. Riski bölmek açısından biraz daha farklı özellikle menkul kıymet listesinde olmayan kriptoları değerlendirmekte fayda var. Portföyünü çeşitlendiren yatırımcı daha rahat eder.