Solana için kritik yıl

BERFİN ÇİPA

FTX’in iflasıyla en zor günleri belki de Solana yaşadı… Buna rağmen fiyatı canlandırmak için cesur bir girişimde bulunan boğaların desteğini alarak, 2023’ü nispeten iyi bir performansla kapattı. Solana’nın 2024 yılı performansı ise en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. Kriptonun kendisini yeni bir yüksek seviyeye konumlayabileceğini düşünenler çoğunlukta. Ancak, peşinden gelen yeni bir projenin Solana’yı tahtından edebileceğini düşünenler de var.

FTX’in en büyük yatırımcılarından Solana, FTX’in iflasının ardından SOL tokenlarının satışının gündeme gelmesi piyasada panik yaratmıştı. Tüm bu olumsuzlukları bir kenara koymayı başaran Solana 100 doların üzerine ivmeyi atarak, 2023’ün başından bu yana yüzde 900’ün üzerinde artış kaydetti. Yeni yılda Solana’yı ve yatırımcılarını neler bekliyor Kripto Masası’nda uzmanlara sorduk.

SOLANA MOBILE YAKINDAN İZLENİYOR

WOFDEX Araştırma Direktörü Helin Çelik, hem 2023’e dair değerlendirmesini hem de 2024’e ilişkin beklentilerini paylaştı; “Solana 2023’ün son düzlüğünde meydana gelen ralliden en çok faydalanan ağlardan biri oldu. Aktif kullanıcı ve geliştirici sayısının dramatik bir şekilde artması yerel coini SOL’un ralli yaşamasına neden oldu. Ethereum killer olarak ortaya çıkan Solana, geçtiğimiz yılın sonunda ağdaki geliştirici sayısını yüzde 50 artırmayı başarmış ve aylık 2.500’ün üzerinde katılım gerçekleştiği raporlanmıştı. SOL’da yaşanan fiyat artışı fiktif işlem ihtimalini gündeme getirse de Solana ekibi bu yükseliş ve katılım oranındaki artışın altında kalmamak için ağı geliştirmek adına fazlasıyla çaba sarf ediyor. 2024 yılı içerisinde “Solana Mobile”ın gelişim süreci yakından takip edilecek. İlk kripto tabanlı telefonun başarı ölçütü elbette fiyat hareketine de yansıyacaktır. Kripto uygulamaları için dApp Mağazaları ve yerleşik kripto cüzdanlarının olması bu projenin öğeleri arasında yer alacak. Heyecan verici bu projeyi topluluk yakından takip ediyor. Yanı sıra, kripto piyasasının genelini etkilemesi beklenen Fed’in faiz indirim döngüsü de SOL fiyatına artı yazacak bir diğer etki. Bu noktada, Ethereum’dan gelecek hamleler de belirleyici olarak görülebilir. Son zamanlarda ETH’den çıkan kullanıcı ağırlıklı olarak SOL’u tercih ediyordu. Hâl böyleyken, ETH’nin cazibesini artıracak herhangi bir hamlesi kullanıcının tercihlerini belirlemesine neden olabilir. Hem piyasa genelinde yaşanabilecek pozitif gelişmeler hem de Solana ekibinin ağdaki gelişimi desteklemesi ve farklı projelere imza atması (Solana Mobile gibi) SOL fiyatını önemli ölçüde besleyebilir.”

KRİTİK VERİ: STAKE ORANLARI

Kripto Para Uzmanı Ozan Kara, Solana tabanlı şaka coinlerin önemine de atıfta bulunarak 2024 perspektifini paylaştı; “2023 Solana için iyi bitti. FTX ve Alameda’nın en büyük yatırımcılarından olması ve iflası sonrası SOL token yatırımlarının satılacak olması kısa süreli bir panik yaratsa da 2023 bu satış baskısının çok uzağında gerçekleşti. Alameda toplam Solana miktarının yüzde 5.8’ini elinde tutuyor, her ne kadar bunun satışı 10 seneye yayılabilecek olsa da, zaten enflasyonist bir yapıda olan Solana için her zaman olumsuz olacaktır. 2023 sonlarında gelen bu atakta, AirDrop ve şaka coin haberlerinin etkili olduğunu gördük. Solana ekosisteminden yükseliş ile beraber olması gereken oluyor gibi yorumlar gelmişti. Ancak yükselişin nedenini iyi anlamak geleceği yorumlamak için önemli olacaktır. Solana Ethereum’un en güçlü rakibi. Gerçek bir ‘Ethereum Killer’. Ancak son dönemdeki yükselişte JTO AirDrop’u ve buradan AirDrop almak için yapılan işlemlerin etkili olduğunu görüyoruz. Şaka coin BONK’un Coinbase’de listelenmesi Solana ağını kullanmaya teşvik etmiş gibi duruyor. Bu önemli çünkü bu yükselişin blokzincir teknolojisinden çok, olay bazlı olduğunu gösteriyor. Ancak bu geçici etkilerin yanında Solana’yı temel anlamda etkileyecek gelişmeleri 2024’te takip ediyor olacağız. Bunlar firebase ve firedancer geliştirmesi. Firebase, Google tarafından geliştiriliyor ve Solana üzerinde uygulama geliştirmeyi kolaylaştıracak. Bu sayede birçok projeyi Solana ağında görmemiz mümkün olacak. Hâlihazırda veri tabanı olarak kullanılan Firebase’in Solana desteği önemli olacak ve 2024 te tamamlanması bekleniyor. Diğer önemli geliştirme Firedancer. Solana’ya yapılan en büyük eleştiri validatör olmanın zorluğu. Bu kadar hızlı bir blokzincir için çok hızlı bir internete ihtiyacınız var. Firedancer validatör tasarımını değiştirerek, daha çok validatörün ağa katılmasını sağlayacak. Bu sayede ölçeklenebilirliği ve güvenilirliği artacak. 2024’te Solana’da takip edeceğim en önemli veri ise stake oranları olacak. Ethereum’un stake oranı yüzde 25’e yakın ve her geçen gün artarken, Solana’da bu oran yüzde 13 seviyelerinde. Bu oran 2023’te önemli ölçüde artmıştı, ancak piyasadaki arzın azalması için stake oranlarının artması gerekli. Solana şu an yıllık yüzde 5 enflasyon oranına sahip.”

“ALTCOIN RALLİSİ GELİRSE ATH GELEBİLİR”

Solana’da yükselişin devam edeceğini beklediğini belirten Kripto Teknik Kurucusu Altuğ İşler, “Solana 2023’te beklentilerin üzerinde bir performans gösterdiği için bekleme dönemine geçti. Ama piyasa toparlanmasıyla beraber Solana’nın da yükselişine devam edeceğini düşünüyorum. Beklediğimiz büyük altcoin rallisi gelirse Solana tüm zamanların zirvesini test edebilir. Altcoin rallisi için sadece zaman lazım. ETH Spot ETF onayı, BTC halvingi ve ABD’de faiz indirimi lazım. Bunların hepsinin sonucunda piyasaya daha fazla sıcak para girmesi lazım” yorumunu yaptı.

GRAFİK NE SÖYLÜYOR?

WOFDEX Araştırma Direktörü Helin Çelik Solana’nın grafiğini Kripto Masası için yorumladı.

Yakın vadede fiyat hareketini kestirmek adına 4 saatlik grafik incelendiğinde SOL/USDT’nin düşen kanal içerisinde fiyatlandığı görülüyor. Kanalın üst bandını test etmesi sebebiyle yatırımcı karar aşamasında diyebiliriz. Eğer kanaldan pozitif ayrışabilirse geçtiğimiz haftalarda test ettiği 125 seviyelerinin yeniden gündeme gelebileceğini söylemek mümkün. Bu noktada, kanal direncinden gelebilecek satış baskısına dikkat edilmesi gerekir. Kâr realizasyonlarının yaşanması ve gerileme eğiliminin görülmesi halinde destekler dikkatle izlenmeli. Olası bir geri çekilme senaryosunda ise parite alım fırsatı olarak değerlendirilebilir.

SOL NEDEN YUKARI İVME KAZANMAK İÇİN DİRENÇ GÖSTERİYOR?

Soruya Kara’nın cevabı şöyle oldu; “27 Kasım’da açıklanan AirDrop haberi ile Solana aktiviteleri artmış, Solana ağına ilgi olmuştu. Bu tarz AirDrop haberlerinin blokzincirlere etkisini biliyoruz ve JITO’nun kısa sürede borsalarda listelenmesi SOL fiyatını yukarı taşımış görünüyor. Bunun yanında Solana ağındaki BONK şaka coininin bu yükselişle beraber yükselişe geçmesi, hazine avcılarının dikkatini çekti. 100 katı üzerinde değer kazanan BONK, SOL fiyatını da beraberinde yükseltti. Direncin nedeni de burada yatıyor aslında; BONK tepe noktasından yüzde 50 kayıp yaşadı, JTO’daki kayıp ise yüzde 40’lara dayandı. SOL yükselişi için Solana’nın yeni heyecanlara ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Ancak şunu belirtmek lazım, altcoinler ralli yaparken SOL fiyatı düşmüyor. BNB’ye yerini tekrar kaptırsa da SOL beşinci sıradaki yerini koruyor. Beklenen güncellemeler önemli olacaktır. Ancak ucuz kalan ETH gibi coinler şu an daha cazip duruyor. SOL soluklandıktan sonra güncellemeler ile kaldığı yerden devam edecektir.”

GÖZLER ETH SPOT ETF ONAYINDA!

Bitcoin Spot ETF’lerinin onayının ardından dikkatler hemen Ethereum Spot ETF’lerine çevrildi. Özellikle altcoin yatırımcıları buradan gelecek pozitif haberleri bekliyor. Ethereum Killer Solana da bu onaydan payını alır mı? Uzmanlara sorduk. Çelik; “SEC’in özellikle bu kararını seçim sonrasına bırakma ihtimalinin yüksek olduğu konusunda piyasa hemfikir. Ne ETH ne de başka bir kripto para biriminin ETF onay süreci yakın zamanda gerçekleşmeyebilir. Yine de ETH ETF’leri onaylanırsa piyasadan ne kadar yatırımcı çekeceği de önemli bir kıstas. Genelde beklentinin ardından piyasada kâr realizasyonlarıyla karşılaşıyoruz. Bu aşamada cazip olabilecek farklı kripto para birimlerine yönelim gerçekleşebiliyor. Tıpkı Bitcoin ETF’lerinde olduğu gibi...

Kâr realizasyonu aşamasında “sırada ETH mi var” düşüncesiyle yatırımcı Ethereum’a geçiş yaptı ve dominans oranında yüzde 3’e yakın bir artış meydana geldi. Burada seçeneklerden biri Solana olabilir ve yatırımcının geçiş rotası haline gelebilir. Yatırımcının tercih sebebi olması halinde ise fiyatlarda yukarı yönlü ivme bekleriz. Güncel durumundaki fiyat akışına bağlı olarak bir sıçrama yaşanması olası” dedi.

Kara ise; “Bitcoin Spot ETF’i SEC’e karşı verilen bir savaşın zaferi olarak kripto tarihine geçti. Ancak Bitcoin konumu aslında hiçbir zaman tartışma konusu olmadı. Asıl mesele altcoinler. SEC Coinbase’e bu altcoinlerin alım satımına aracılık ettiği için dava açtı. ETH ETF onayı işte bu yüzden bütün altcoinler için büyük önem taşıyor. SEC ve düzenleyiciler tarafından ETH’nin tanınması gerçek bir altcoin rallisini başlatacak. SOL’da bundan yararlanacaktır. Benim beklentim ETH ETF onayı son gününe kadar olumlu haberler gelmesi ile ETH’nin 10 bin dolara ulaşması. Ancak bu onay sadece ETH bağlamayacağı için SOL’da da iyi bir performans göreceğiz. Aksi durumda ise BTC dominansın tarihi zirveleri zorlaması mümkün. Bu altcoinler için oldukça negatif olacaktır” şeklinde konuştu.

SOLLANA KILLER KİM OLACAK?

Malum Solana, ‘Ethereum Killer’ olarak tanıtıldı ancak ya yeni bir proje gelir de Solana Killer olursa?..

Uzmanlara göre bunun için en güçlü aday, APTOS.

Çelik; “Özellikle Ethereum ağında yaşanan ölçeklendirme problemi, doğrulayıcı sayının fazlalığından gelen yavaşlama ve işlem ücretlerinin zamansal ve dramatik olarak artması kullanıcıyı farklı alternatif arayışına itmişti. Bu arayıştan faydalanan ağların başında Solana bulunuyor. Ancak son zamanlarda artan fiyatı ve kullanıcı sayısı sayesinde Solana killer olarak adlandırılan başka bir coin daha var, APTOS...

Hâlihazırda Solana’nın en büyük rakibi olarak görülen APTOS rakiplerine göre daha hızlı ve ölçeklendirme problemi yaşamıyor. Günden güne artan geliştirici topluluğunun yanı sıra saniyede gerçekleşen işlem sayısı göz dolduruyor. Gelişim sürecini beklentiler dâhilinde devam ettirebilirlerse, önümüzdeki yıllarda adından daha sık söz ettirebilir” dedi.

Altuğ İşler’in de yanıtı “APTOS” oldu; “APTOS, bu ünvana gözünü dikmiş gibi görünüyor. Keza bir diğer yeni katman1 projesi var, SUI gibi… Bunlar da bu alandan kendilerine pay çıkartmaya çalışıyorlar. Muhtemelen aralarında Solana’dan da diğer ağlardan da pay çalacak olanlar çıkacaktır. Şu an özellikle APTOS iyi gidiyor.”

Kara’nın değerlendirmesi ise; “Ethereum Layer2 teknolojileri ile ölçeklenmeye çalışırken, Solana tek bir ağda bunu yapmaya çalışıyor. İki farklı yaklaşımın dezavantajları ve avantajları var. Solana bu sayede tek bir ağda bütün kullanıcılarını birleştirebiliyor. Ancak bu validatörler için büyük bir zorluk çıkarıyor. Ethereum blokzincirler arası iletişimi geliştirerek, merkeziyetsiz bir şekilde ölçeklemeyi hedefliyor. Bundan dolayı Solana’nın direkt rakibi olmasa da chainlink ve layerzero geliştirmeleri önemli olacaktır. Bu iki protokol Ethereum kullanımını artıracak. Her gün yeni bir Layer2 projesi çıkıyor ve zero knowledge teknolojisi Solana için tehdit oluşturabilir. APTOS’un yatırımcıları arasında FTX’in olması Solana rakibi olarak gözükmesine neden oluyor. APTOS ağındaki kullanım oranları önemli olacaktır. Ancak dediğim gibi yeni çıkacak Layer2 projeleri ve blokzincirler arası haberleşmeyi sağlayan projeler asıl tehlikeyi oluşturacaklardır” şeklinde oldu.

YATIRIMCI NELERE DİKKAT ETMELİ?

Çelik: Yatırımcı kaldıraçlı işlemlere her zamankinden daha fazla dikkat etmeli. Özellikle Solana yatırımcısı yüksek oynaklıktan dolayı marjını iyi ayarlamalı. Yanı sıra, Solana tabanında çıkartılan şaka coinlere karşı mesafemizi koymalıyız. Yüksek kâr beklentisiyle girilen pozisyonlar, yatırımcıyı zarara uğratabilir. Son zamanlarda bu şaka coinlerin ralli yaptığını ancak maliyeti yüksek olan yatırımcıyı neredeyse yüzde 80 zarara uğrattığını biliyoruz. Bu eksende sepet yaparken tüm fonların bu tarz coinlere yatırılması, yatırımcının risk algısının üzerinde bir pozisyona girmesine sebep olur. Kripto yatırımcısı majörlerden de portföyüne ekleme yapmalı.

Kara: Sol’un volatilitesi çok yüksek. Kaldıraç işlemler için tehlikeli olduğunu düşünüyorum. Solana’nın yükselişi için ürettiği gelirin takibi önemli olacaktır. Diğer bir veri de staking oranları. Bu oranın artması SOL fiyatını destekleyecek önemli gelişmelerden.

İşler: Buraya kadar tutmuşlarsa tebrik ediyorum. Çünkü Solana öldü, bitti, denilecek bir noktaya düştü. Ben dâhil bir çok kişi haklı gerekçelerle “almam” dedi. Ona rağmen alıp da bu yükselişi görenleri tebrik ediyorum, kârları bol olsun. Buradan sonra da tutmaya devam edebilirler bence. Boğa sepetlerinde dursun. Yine tüm zamanların zirvesini bekleyebilirler.