Tüketici enflasyonu nisanda zirveye yaklaştı

ŞEBNEM TURHAN

Enflasyon nisanda beklentilerin hafif altında yüzde 3,18 olurken yıllık enflasyon ise yüzde 69,8’e çıktı. Ekonomistler ve Merkez Bankası mayıs ayında enflasyonda zirvenin görülmesini ve düşüş trendinin başlamasını öngörüyor. Ancak yüzde 36 yılsonu enflasyon beklentisinin gelecek hafta Enflasyon Raporu’nda yukarı yönlü güncellenmesi muhtemel.

Enflasyon nisanda yüzde 3,18 ile beklentilerin altında artış gösterirken yıllık enflasyon da mart ayındaki yüzde 68,5 seviyesinden yüzde 69,8’e yükseldi. Aylık enflasyona et fiyatlarındaki artış etkili olurken, yüzde 10 sigara zammı ile ulaştırma grubunda bilet fiyatlarına gelen zamlar öne çıktı. Merkez Bankası haftaya yılın ikinci Enflasyon Raporu’nu açıklayacak. Yüzde 36 olan yıllık enflasyon tahmininde bir değişiklik olması ve piyasanın beklentileri olan yüzde 43-45 seviyesine yaklaşması öngörülüyor.

Et fiyatlarındaki artış etkili Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre gıda ve içecekler grubunda aylık enflasyon yüzde 2,78 seviyesinde olurken manşet enflasyona katkısı 0.71 puan hesaplandı. Taze sebze ve meyvelerde fiyat artışları düşük seviyelerini korurken diğer işlenmemiş gıdadaki artış aylık gıda enflasyonunu yükseltti. Özellikle tavuk, kuzu eti fiyatlarındaki hızlı artış diğer işlenmemiş gıdada aylık yüzde 5,83 enflasyona neden oldu. Gıdada yıllık enflasyon nisan itibariyle yüzde 68,5’e çıkarken taze sebze ve meyvede yüzde 78,05 seviyesinde gerçekleşti.

GİYİM VE AYAKKABIDA YENİ SEZON

İçki ve sigara grubunda sigaraya gelen yüzde 10 zam nedeniyle aylık enflasyon yüzde 9,56 arttı bunun manşet enflasyona katkısı 0.33 puan oldu. Giyim ve ayakkabı grubunda yeni sezon zamlarla başladı. Bu grupta aylık enflasyon yüzde 4,58, manşet enflasyona katkı 0.28 puan olarak hesaplandı. Buna karşın giyim ve ayakkabı grubunda aylık enflasyon yüzde 50,27 ile tüm harcama grupları arasında en düşük seviyeye işaret etmeye devam etti. Konut grubunda doğalgaz ve elektrik fiyatlarıyla düşük kalan enerji enflasyonuna karşın kirada artışlar sürdü. Bu grupta aylık enflasyon yüzde 1,38 olurken katkı 0.2 puan gerçekleşti. Kirada aylık enflasyon yüzde 4,61 olarak gerçekleşti yıllık enflasyon yüzde 124,5 ile tüm gruplarda en yüksek seviye oldu. Ekonomistler enerji enflasyonunun yaklaşık 1.2 puan manşet enflasyonu aşağı çektiğini hesapladı.

OTOBÜS VE UÇAK BİLETLERİ ZAMLANDI

Manşet enflasyona nisanda en büyük ikinci katkı ulaştırma grubundan geldi. Akaryakıt ve araç fiyatlarında artışlar sınırlı kalsa da nisanın zam şampiyonları otobüs fiyatlarına yüzde 34,24 ve uçak biletlerine yüzde 17,7 gelen zamlar bu grupta enflasyonun artışında etkili oldu. Ulaştırma grubunda aylık enflasyon yüzde 2,81 olurken manşet enflasyona katkı 0.47 puan hesaplandı. Lokanta ve oteller grubu da en yüksek üçüncü katkıyı veren grup oldu. Bu grupta aylık bazda yüzde 4,7 enflasyon yaşandı manşet enflasyona etkisi 0.41 puan olarak gerçekleşti. Enflasyon beklentilerindeki bozulma en çok lokanta ve oteller grubundaki zamlarda etkili oluyor. Üretici enflasyonu ise nisanda hızlandı. Aylık Yİ-ÜFE yüzde 3,6 artarken yıllık enflasyon marttaki yüzde 51,5’ten yüzde 55,7’ye yükseldi. TÜFE ile ÜFE yıllık enflasyonları arasındaki makas da 17 puandan 14.3 puana geriledi. Ekonomistler enflasyondaki detayların kurdaki görece sakin seyirle birlikte fiyat baskısının bir miktar hız kesmiş olabileceğine işaret ettiğini belirtti. Ekonomistlere göre talebin dirençli kaldığı gruplarda enflasyonda katılık sürüyor parasal sıkılaşma tüm ekonomik faaliyet kollarında henüz aynı şiddette talebi baskılayamıyor. Bu nedenle de enflasyon dinamiklerinde iyileşme sınırlı kalıyor.

HİZMET ENFLASYONU YÜZDE 97’YE GELDİ

TÜİK verilerine göre nisanda mal enflasyonu yüzde 2,8 arttı yıllık enflasyon da marttaki yüzde 58,2’den yüzde 59,7’ye yükseldi. Hizmet enflasyonu ise yüzde 4,16 arttı yıllık hizmet enflasyonu yüzde 96,5’ten yüzde 96,99’a çıktı. Lokanta ve oteller ile ulaştırma hizmetlerindeki enflasyonun hız kazanması hizmet enflasyonunu yükseltti diğer hizmet kalemlerinde yavaşlama olsa da hizmet enflasyonundaki dirençli görünüm ve katılık devam etti. Nisanda B çekirdek enflasyonu yüzde 3,2, C çekirdek enflasyonu ise yüzde 3,6 ile manşet enflasyonun üzerinde artış gösterdi. Yıllık B çekirdek enflasyonu marttaki yüzde 71,9’dan yüzde 72,7’ye, C çekirdek enflasyonu ise yüzde 75,2’den yüzde 75,8’e ulaştı. Ekonomistler çekirdek enflasyonda mevsimsellikten arındırılmış 3 aylık ortalamaların yıllıklandırılmış değişimlerin nisanda gerileyerek enflasyonist baskının zayıflamaya başladığına ve enflasyonda zirveye yaklaşıldığının sinyalinin geldiğine işaret etti.