Bir "dünya devleri nasıl batırılır" öyküsü
Yayınlama: 05.05.2021 11:00:00
Güncelleme: 05.05.2021 12:28:33
Piyasa değerleri toplamı bir dönem 325 milyar dolar olan Yahoo ve AOL, 5 milyar dolara neden satıldı? İşte gerçek bir başarısızlık hikayesinin perde arkası
2000'li yıllar. Eğer ABD'de yaşayan bir kişiyseniz ve dotcom balonu denilen dönemde internet otobanına (ki o zamanlar belki otoban değil de bir cadde olarak nitelendirebiliriz) bağlanmak istiyorsanız kapısını çalabileceğiniz çok da fazla şirket yoktu. AOL, tartışmasız internet servisini domine eden en büyük şirketti. Hal böyle olunca da piyasa değerinin 200 milyar dolar olması çok da şaşırtıcı görülmüyordu. Sonuçta bir internet balonu şişiyor, piyasa değerleri ne kadar yükselirse yükselsin kimse bunu pek de garipsemiyordu. Dünyada ise Yahoo fırtınası esiyor, internete bağlanan çoğu kişi bir şey soracağı zaman önce Yahoo'ya soruyordu (- Did you mean Google? No, I meant Yahoo...). Bu şirketin de piyasa değeri 125 milyar doları bulmuştu. O dönem dünyanın en büyük şirketleri bu iki internet devinin peşinde koşuyor, satın alma tekliflerinin ardı arkası kesilmiyordu.
Sonra bir şey oldu... Büyük bir gürültü ile bir balon patladı. Patlayan balonun sedası dünyanın en uzak köşelerinden bile duyuldu. Global borsalar çökerken, internet denilince akla ilk gelen şirketlerin değeri korkunç bir hızla erimeye başladı. Birbiri ardına batan şirketler, işsiz kalan insanlar... Kısacık ömrümüzde belki sayısız defa gördüğümüz manzaralar...
KAÇAN BÜYÜK BALIK: GOOGLE!
Fakat ne AOL ne de Yahoo, bu "batan şirketler" kervanında değildi. Olsa olsa aşırı değerlenmiş şirketler arasında sayılabilirdi. Bu arada patlayan balonun ardından oluşan toz bulutları kalkmış, daha sağlıklı ve mantıklı bir trendle yükselen internette yeni ve gelecek vaat eden girişimler yükselmeye başlamıştı. Elbette bunlardan ilki Google'dı. Aslında Google çok daha öncesinde hayata geçmiş bir projeydi ve Yahoo olası rakibini yıllardır yakından izliyor ve fırsatını buldukça da "En iyi rakip senin olandır" düsturuyla Google'a teklif veriyordu. İlk teklif 1998 yılında geldi ve Yahoo, henüz daha bir garaj girişimi olan Google'ı satın almak için 1 milyon dolar önerdi. Elbette Google'ın yeni mezun genç girişimcileri için bile bu komik bir teklifti. Reddedildi. 2002 yılında ise Yahoo, asla vazgeçmeyeceğinin sinyalini verdi ve bu defa 3 milyar dolar önerdi. Yani sadece 4 yıl içinde teklif 3000 katına çıkmıştı. Belki de Yahoo, gelecekteki makus talihini kırmaya en çok bu tarihte yaklaştı. Çünkü her ne kadar Google'ın genç patronları şirketlerini değerli görüyor olsa da 5 milyar dolar bu şirketle ilgili büyük hayallerinden vazgeçmek için yeterliydi. Google'ın 5 milyar dolarlık talebini ise bu kez Yahoo reddetti. İşte tarihi hatalar zincirinin ilk halkası burada kuruldu.
Yahoo, Google defterini kapatsa da organik büyüme defterini henüz kapatmamıştı ve bunun için harcayabileceği 3-4 milyar dolarlık bir fonu hazırlamıştı bile. Bu defa 2004 yılında Alibaba'ya yüzde 40 hissesi için 4 milyar dolarlık bir teklifle gitti. Ve bu satın alma gerçekleşti. Buna karşılık Yahoo için işler hiç de istediği gibi gitmiyor ve Yahoo'nun kaçan balık Google karşısındaki düşüşü bir türlü önlenemiyordu. Alibaba satın almasıyla odağını kaybettiğine inanan Yahoo, asıl büyük pazar olarak gördüğü arama motoru pazarında güçlenebilmek için fon yaratmaya karar verdi ve 2012 yılında Alibaba'daki yüzde 20 hissesini 7.8 milyar dolara Alibaba'ya geri sattı.
ÖNLENEMEYEN ÇÖKÜŞ VE YÜZDE 3 DEĞERLE SATILAN İKİ DEV
Ne Google'ın efsane isimlerinden Marisa Mayer'i CEO olarak göreve getirmesi, ne 2013'te 1.1 milyar dolara satın aldığı Tumblr bu çöküşe engel olamadı.
Ne yaparsa yapsın Google'ın o dönem için eşsiz görünen yeni algoritmalarıyla baş edemiyor ve arama pazarında hızla pazar kaybediyordu. Yine belki de bu çöküş döneminde en büyük hatalardan biri daha Microsoft'un 44.6 milyar dolarlık satın alma teklifinin reddedilmesi oldu.
Sonuçta 2016 yılında batışın kabulü anlamına gelen bir satış gerçekleşti. İnternet balonu döneminin en büyük şirketlerinden AOL'u 2015 yılında 4.4 milyar dolara satın almış olan Verizon, 2016'da ise Yahoo'yu utanç verici olaraka nitelendirilebilecek bir rakama, 4.8 milyar dolara satın aldı.
Böylece bir dönem 325 milyar dolar toplam piyasa değerine sahip iki şirket Verizon tarafından 9.2 milyar dolara alınmıştı. Yani en yüksek piyasa değerinin yüzde 2.8'i kadar bir fiyatla.
Fakat çok çarpıcı bir son olarak bu iki dev, Verizon için de tam bir lanet gibi oldu. Bir dönemin AOL'u gibi internet servis sağlayıcı olarak sektörü domine eden Verizon da bu iki devi ancak 5-6 sene taşıyabildi. Ve bu hafta Yahoo ve AOL, toplam 5 milyar dolar piyasa değeriyle Apollo Global Management isimli private equity şirketine satıldı.
Verizon dönemi de aslında korkunç sayılabilecek hatalarla dolu. Hep başarı öykülerini anlatmaya alıştığımız iş dünyasında belki de bazen böyle örnekler üzerinden başarısızlık öykülerini de anlatmak gerekiyor ki, en baştan başlayarak neyin yapılmaması gerektiği de genç girişimcilere örnek olsun:
GENÇ GİRİŞİMCİLER İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İBRETLİK HATALAR
Şimdi gelelim bu hikayenin Apollo kanadına. Bundan sonra her iki şirket için de yeni bir macera başlıyor. Apollo'nun planı rekmal teknolojilerine yapacağı yatırımla para kazanmak. Çünkü öyle ya da böyle her iki şirket de hala yüksek miktarda trafiğe sahip. İddialara göre Apollo, Yahoo Sports'u bu operasyondaki en değerli varlık olarak görüyor ve yakın bir zamanda Yahoo Sports markasını lisanlamak için girişimlerde bulunabilir. Bu hamlenin iki eski efsaneyi hayatımıza geri sokup sokmayacağını bundan sonrasında göreceğiz.
Sonra bir şey oldu... Büyük bir gürültü ile bir balon patladı. Patlayan balonun sedası dünyanın en uzak köşelerinden bile duyuldu. Global borsalar çökerken, internet denilince akla ilk gelen şirketlerin değeri korkunç bir hızla erimeye başladı. Birbiri ardına batan şirketler, işsiz kalan insanlar... Kısacık ömrümüzde belki sayısız defa gördüğümüz manzaralar...
KAÇAN BÜYÜK BALIK: GOOGLE!
Fakat ne AOL ne de Yahoo, bu "batan şirketler" kervanında değildi. Olsa olsa aşırı değerlenmiş şirketler arasında sayılabilirdi. Bu arada patlayan balonun ardından oluşan toz bulutları kalkmış, daha sağlıklı ve mantıklı bir trendle yükselen internette yeni ve gelecek vaat eden girişimler yükselmeye başlamıştı. Elbette bunlardan ilki Google'dı. Aslında Google çok daha öncesinde hayata geçmiş bir projeydi ve Yahoo olası rakibini yıllardır yakından izliyor ve fırsatını buldukça da "En iyi rakip senin olandır" düsturuyla Google'a teklif veriyordu. İlk teklif 1998 yılında geldi ve Yahoo, henüz daha bir garaj girişimi olan Google'ı satın almak için 1 milyon dolar önerdi. Elbette Google'ın yeni mezun genç girişimcileri için bile bu komik bir teklifti. Reddedildi. 2002 yılında ise Yahoo, asla vazgeçmeyeceğinin sinyalini verdi ve bu defa 3 milyar dolar önerdi. Yani sadece 4 yıl içinde teklif 3000 katına çıkmıştı. Belki de Yahoo, gelecekteki makus talihini kırmaya en çok bu tarihte yaklaştı. Çünkü her ne kadar Google'ın genç patronları şirketlerini değerli görüyor olsa da 5 milyar dolar bu şirketle ilgili büyük hayallerinden vazgeçmek için yeterliydi. Google'ın 5 milyar dolarlık talebini ise bu kez Yahoo reddetti. İşte tarihi hatalar zincirinin ilk halkası burada kuruldu.
Yahoo, Google defterini kapatsa da organik büyüme defterini henüz kapatmamıştı ve bunun için harcayabileceği 3-4 milyar dolarlık bir fonu hazırlamıştı bile. Bu defa 2004 yılında Alibaba'ya yüzde 40 hissesi için 4 milyar dolarlık bir teklifle gitti. Ve bu satın alma gerçekleşti. Buna karşılık Yahoo için işler hiç de istediği gibi gitmiyor ve Yahoo'nun kaçan balık Google karşısındaki düşüşü bir türlü önlenemiyordu. Alibaba satın almasıyla odağını kaybettiğine inanan Yahoo, asıl büyük pazar olarak gördüğü arama motoru pazarında güçlenebilmek için fon yaratmaya karar verdi ve 2012 yılında Alibaba'daki yüzde 20 hissesini 7.8 milyar dolara Alibaba'ya geri sattı.
ÖNLENEMEYEN ÇÖKÜŞ VE YÜZDE 3 DEĞERLE SATILAN İKİ DEV
Ne Google'ın efsane isimlerinden Marisa Mayer'i CEO olarak göreve getirmesi, ne 2013'te 1.1 milyar dolara satın aldığı Tumblr bu çöküşe engel olamadı.
Ne yaparsa yapsın Google'ın o dönem için eşsiz görünen yeni algoritmalarıyla baş edemiyor ve arama pazarında hızla pazar kaybediyordu. Yine belki de bu çöküş döneminde en büyük hatalardan biri daha Microsoft'un 44.6 milyar dolarlık satın alma teklifinin reddedilmesi oldu.
Sonuçta 2016 yılında batışın kabulü anlamına gelen bir satış gerçekleşti. İnternet balonu döneminin en büyük şirketlerinden AOL'u 2015 yılında 4.4 milyar dolara satın almış olan Verizon, 2016'da ise Yahoo'yu utanç verici olaraka nitelendirilebilecek bir rakama, 4.8 milyar dolara satın aldı.
Böylece bir dönem 325 milyar dolar toplam piyasa değerine sahip iki şirket Verizon tarafından 9.2 milyar dolara alınmıştı. Yani en yüksek piyasa değerinin yüzde 2.8'i kadar bir fiyatla.
Fakat çok çarpıcı bir son olarak bu iki dev, Verizon için de tam bir lanet gibi oldu. Bir dönemin AOL'u gibi internet servis sağlayıcı olarak sektörü domine eden Verizon da bu iki devi ancak 5-6 sene taşıyabildi. Ve bu hafta Yahoo ve AOL, toplam 5 milyar dolar piyasa değeriyle Apollo Global Management isimli private equity şirketine satıldı.
Verizon dönemi de aslında korkunç sayılabilecek hatalarla dolu. Hep başarı öykülerini anlatmaya alıştığımız iş dünyasında belki de bazen böyle örnekler üzerinden başarısızlık öykülerini de anlatmak gerekiyor ki, en baştan başlayarak neyin yapılmaması gerektiği de genç girişimcilere örnek olsun:
GENÇ GİRİŞİMCİLER İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İBRETLİK HATALAR
- Yıl 2000: AOL, Time Warner'ı 182 milyar dolar nakit ve hisse senetleri karşılığında satın aldı. Dotcom balonu patlamadan hemen önce de bu şirkete borç verdi. Fakat Time Warner için ortaya konulamayan vizyon ve bu uğurda çevirmeli ağ segmentini neredeyse sona erdirmesi belki de şirket ömründeki en büyük hatalar oldu. Peki Time Warner için vizyon ortaya koyamamaktan kasıt tam olarak nedir? Hemen iki örnekle açıklayalım.
AT&T 2018 yılında Time Warner'ın medya varlıklarını 85 milyar dolara satın aldı. Satın alır almaz da bu varlıkları HBO Max dijital yayın hizmetini oluşturmak için kullandı. Bugün Netflix karşısında HBO'nun gümbür gümbür geldiğini hepimiz gözlerimizle görebiliyoruz. Comcast 2011 yılında NBC Universal'i satın aldı ve o zamandan beri de bu içeriği reklam destekli Peacock yayın hizmetini oluşturmak için kullandı. - Öte yandan Yahoo'nun da geçmişi berbat olarak nitelendirilen anlaşmalarla dolu. 1999'da GeoCities ve Broadcast.com'u satın alarak yaklaşık 10 milyar dolar harcadı ve her ikisi de sonunda kapandı. 2013'te Tumblr'a 1.1 milyar dolar harcadı ve 2019'da 3 milyon doların altında fiyatla sattı. 2008'de Microsoft'un 44.6 milyar dolarlık devralma teklifini reddetti, ancak on yıldan daha kısa bir süre sonra bu değerin yüzde 10'una Verizon'a sattı. Verizon da ortaya koyamadığı vizyon sonucunda bunun da altında bir fiyatla elden çıkardı.
- AOL ve Yahoo, bir akış hizmeti oluşturabilecek için gereken premium video varlıklarından her zaman yoksun oldu. Öte yandan karşıda HBO, Netflix, Amazon Prime Video ve hatta son dönemde Youtube Premium gibi sayısız örnek var. Geriden gelen atların tamamı bu ikiliyi geçti.
Şimdi gelelim bu hikayenin Apollo kanadına. Bundan sonra her iki şirket için de yeni bir macera başlıyor. Apollo'nun planı rekmal teknolojilerine yapacağı yatırımla para kazanmak. Çünkü öyle ya da böyle her iki şirket de hala yüksek miktarda trafiğe sahip. İddialara göre Apollo, Yahoo Sports'u bu operasyondaki en değerli varlık olarak görüyor ve yakın bir zamanda Yahoo Sports markasını lisanlamak için girişimlerde bulunabilir. Bu hamlenin iki eski efsaneyi hayatımıza geri sokup sokmayacağını bundan sonrasında göreceğiz.
Girişim Haberleri
Popüler haberler
