Yatırımcıyı küstürmeyecek bir kripto para yasası mümkün mü?

BERFİN NİLGÜN ÇİPA/PARAMEVZU.COM ÖZEL HABER

Türkiye’de kripto para yatırımcısının gözü kulağı kripto para yasası ve düzenlenen toplantılardan çıkan sonuçlarda… Henüz mecliste ilki gerçekleşen toplantı öncesi sızan taslak da, her ne kadar sızan taslaklar teykililer tarafından yalanlansa da, gündeme damgasını vurdu. “Yasaklama olacak mı? Vergilendirme yapılacak mı? Denetim nasıl olacak?” gibi soru işaretleri ise kafaları karıştırmaya devam ediyor. Yatırımcıların merakını dindirmek için uzmanlarla konuştuk…

SÜREÇ NASIL BAŞLAMIŞTI?

AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, 29 Aralık Çarşamba günü TBMM’de kripto para temsilcileriyle ilk kez bir araya geldi. Elitaş Meclis'te yapılan ilk toplantı sonrası ortak kanaatin bir an önce yasanın çıkarılması olduğunu, değişimlere ayak uydurabilecek bir metin hazırlamayı planladıklarını açıkladı. Bununla birlikte sızan kripto para yasa taslağı çokça tartışıldı. Yasaklama gelip gelmeyeceği, taslakta olmamasına rağmen vergilendirme olacağı şüphesi yatırımcının iştahını kaçırdı.

Sektör temsilcileri Kripto Varlıklar Yasa Tasarısı hakkında görüşlerini paylaşmak üzere 5 Ocak Çarşamba günü Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürü Dr. Hakan Ertürk ile bir araya gelerek ikinci bir toplantı gerçekleştirdi.

“TASLAĞIN GERÇEKLEŞMESİ BLOCKHAİN SEKTÖRÜNÜ TÜRKİYE’DE BİTİRİR”

Toplantıda yer alan ve önerilerini ileten isimlerden biri de Stratejist Erkan Öz’dü… Öz, sosyal medyada dolaşan taslağın resmi olarak kabul edilmediğini belirtti ve şunları ekledi, “Bahsi geçen taslak çerçevesi üzerinden biz yine de görüşlerimizi sunduk. Bu taslağın gerçekleşmesi Türkiye’de blockhain sektörünü öldürür. Türkiye’nin onaylamadığı cüzdan ya da borsalarda işlem yapılmasının yasaklanmasıyla globalde yer alan projelerle iletişimi kesecek bazı maddeler var. Bu onaylanırsa Türkiye’de yapılan bir projenin yurt dışında merkeziyetsiz olan taraftaki projelerle iletişim kurması mümkün olmayacak. Bu durum blockhain projesi gerçekleştirmek isteyenlerin Türkiye’den gitmesine yol açar. Söz konusu madde aynı zamanda kripto varlıklara yatırım yapmak isteyenler için de çok dezavantajlı olacak”

Uzmanlar herhangi bir yasağın sermayenin kaçmasına ve hatta yatırımcının illegale yönelmesine sebep olacağı konusunda hemfikir. Sektörün halihazırda yeni olmasının erken hareket eden ülkeler açısından fırsat sunacağı ve projeler için teşvik oluşturup yatırım kazanmanın ekonomiye önemli katkılar yaratacağı su götürmez bir gerçek. Kripto Para Uzmanı Oytun Es, tamamen bir yasak getirileceğine inanmadığını, kripto varlıkların yurt içinde kalmasını sağlamak için yabancı borsalara sınırlandırma getirilme önerisinin ise yanlış bir hamle olduğunu ifade etti. Es, “Türk borsaları maalesef yurtdışındaki borsalarla rekabet edebilecek düzeyde değil. Böylesi bir durumda tabii illegal ortamlarda insanlar kriptolarını bozdurup yurtdışında banka hesabı açmaya çalışacaklar. Yani para ülkemizden bir şekilde çıkmış olacak” dedi.  

“VERGİLENDİRME DEDİKODUSU BİLE YATIRIMCIYI KAÇIRIYOR”

Sızan kripto para yasa taslağında vergilendirmeye dair net bir ibare olmamasına rağmen bu konu sosyal medyada çok konuşulup tartışıldı. Yüzde 20 vergilendirme gelecek diyen de var, yüzde 40 vergilendirme gelecek diyen de… Ancak bu konuda resmi kaynaklardan net bir açıklama yapılmadı. Fakat yine kulislerden gelen bilgilere göre bir kazanç vergisi değil bir alım-satım stopajı uygulanma ihtimali daha yüksek. Erkan Öz, “Bunun dedikodusu bile yatırımcıyı kaçırıyor, yasalaşması korkunç olur. Biz vergilendirmenin altın ve dövizde uygulandığı gibi uygulanmasını önerdik. Kriptodan kazanç elde edenler yatırımlarını Türkiye’de ev veya araba alıp, iş kurarak değerlendiriyor. Bunların hepsinde zaten ciddi bir vergi var. O nedenle yatırımcıyı korkutmamak gerekir” dedi.

Kripto Para Uzmanı Helin Çelik, kripto para hizmet sağlayıcılarının yapılan işlemler üzerinden aldıkları komisyonun vergisini devlete ödediklerini belirterek vergi meselesini şu sözlerle değerlendirdi: “Hizmet sağlayıcılarının ayrıca yıllık vergi dilimine girip girmeyeceği de merak konusu. Yine resmi kaynaklar tarafından doğrulanmamış bir durum var, ancak vergilendirme konusunun regülasyon sürecinin başından beri konuşulduğu biliniyor. Sadece biz oranları ve ne şekilde olacağını bilmiyoruz. Yine yatırımcıyı ve kurumları zor durumda bırakacak bir vergilendirme gelmemesi piyasa içerisindeki aktörlerin beslenmesi anlamına gelecektir. Tam tersi bir durum, küçük miktarda elde edilen komisyonların vergisini ödeyen kurumları da zora sokacaktır”

ARZ EDİLECEK COIN VE TOKENLARIN MERKEZİ SPK MI OLACAK?

Masada yer alan ve yatırımcı tarafından merak edilen bir başka soru ise arz edilecek coin ve tokenların merkezinin Sermaye Piyasası Kurulu’nun olup olmayacağı… Sızan taslakta yer alan ifadeye göre, kripto para platformları ve hizmet sağlayıcıları izin verme yetkisi SPK’ya verildi. Ancak taslak resmi olarak açıklanmadığı için bu konu da kesinleşmiş değil.

Oytun Es, kripto paraların çok farklı dinamiklerinin olduğunun altını çizdi. Es, “Neyin listelenip neyin listelenmeyeceği uzmanlar arasında bile ciddi tartışmalara yol açıyor. SPK bu konuya belki sınırlı alanda müdahil olabilir ancak tüm bu süreci SPK’ya bırakmak yanlış olacaktır” dedi.

Toplantılarda bu yetkilendirilmeye karşı çıktıklarını ve ciddi sorunlar doğurabileceğini belirttiklerini ifade eden Erkan Öz, “Bu projelerin listelenmesi devletin lisansladığı borsanın sorumluluğunda olmalı. Çünkü devlet bir projenin listelenmesine onay verir ve o proje daha sonra kayba uğrarsa o zaman devlet vatandaş tarafından sorumlu tutulur. Listelemediği bir proje iyi yerlere gelirse 'siz bunu bize vermediniz ve yatırım yapamadık' denir ve yine devlet sorumlu tutulur. Bu işi demokratik bir şekilde yapmak gerekir” şeklinde konuştu.

Binlerce coinin arasından seçme kriterinin ne olacağının merak konusu olduğunu belirten Helin Çelik ise, “Bir noktada, projesi sağlam olmayan, temeli olmayan, geniş kitleler tarafından değil de belli bir grup yatırımcının güdümünde olan ve piyasa koşullarını pozitifmiş gibi göstererek kullanıcıyı zor durumda bırakan coinlerin liste dışı bırakılması pozitif olur. Ancak, detaylı olarak binlerce coinin yapısının incelenmesi ve sınırlı sayıda coinin eklenmemesi gerek. Yaratılacak olan çeşitlilik yatırımcının yurt dışı borsaları tercih etmesine neden olabilir” ifadeleriyle görüşünü belirtti.

“KAZANÇLI ÇIKMAMIZ İÇİN VİZYON ŞART”

Kamu tarafıyla aynı vizyonda olmadıkları çok nokta olduğunun altını çizen Öz, olaya kısa vadeli değil uzun vadeli eğilmek gerektiğini söyledi. Stratejist Erkan Öz, “Türkiye’nin kazanacağı bir yapı ortaya çıkması için bir vizyon gerekiyor. Blockhain bugünün meselesi değil tasarruflu yapısı sebebiyle önümüzdeki yıllarda onlarca trilyon dolarlık bir ekonomi olacak. Bu ekonomiye henüz resmi olarak kabul edilmeyen ancak konuştuğumuz bu taslak ile düzenlersek Türkiye’de ne blockhain kalır ne blockhain yazılımcısı… Türkiye kapalı bir sistem haline gelir buradaki fiyatlar dünyadaki fiyatlardan farklı ve daha pahalı olur. Daha pahalı hale gelince de çeşitli yerlerde karaborsalar oluşur. Elden ele dolaşan USB ve disklerle alım satım yapılan illegal piyasalar oluşur” dedi