Zenginin gizli kasası: Aile ofisleri

SAFA GÜMÜŞ

Ultra zenginler her yerdeler. John D. Rockefeller’den bu yana dünyanın en zengin kadınları ve erkekleri sırayla 1 milyar dolar eşiğinin üzerinden atlıyor. Şimdilik sadece 2 bin 640 kişi ve 12,2 trilyon dolarlık bir servete hükmediyorlar. Bir zamanlar milyoner olma hayali kuran ve bunu başaran 56,2 milyon kişi de sıranın ne zaman kendisine geleceğini merak ediyor. İlk trilyoner de muhtemelen onların arasında olabilir veya trilyon dolarlık yeni bir fikre dayanarak birdenbire ortaya çıkabilir. Aslında her iki ihtimal de benzer şekilde zor.

Servetin büyüklüğünün getiri oranına engel teşkil ettiği bir yer var. 100 milyar dolarlık bir hisseyi ikiye katlamak, örneğin Amerikalılar için yatırım yapacak başka bir Vietnam bulmakla eşdeğerdir ve bu fırsatlar sıradan değildir. Kolayca da ortaya çıkmazlar.

Dünyanın toplam bilinen nüfusunun 8 milyar kişi olduğunu var sayarsak bu bahsettiğimiz büyük hatta dev servete sahip insan nüfusu dünyanın yaklaşık yüzde 0,70’ini oluşturuyor. Yani eğer bu yazıyı okuyorsanız ve servetiniz 1 milyon doların üstündeyse kendinizi şanslı hissetmelisiniz çünkü dünyanın geriye kalan yüzde 99,3’lük kısmından daha fazla paranız var…

Dünyanın geriye kalan yüzde 99,3’ü… Ne kadar büyük bir uçurum… En büyük değer yatırımcıları arasında gösterilen Christopher H. Browne, değer yatırımcılığı hakkında yazdığı kitabının bir bölümünün başlığını “Başkalarının Bilmediği Bir Konuda Bilgisi Olan Kişileri İzleyin” diye atar. Bu özü itibarıyla yüzde 99,3’ün geriye kalan yüzde 0,70’i izlemesini öneren basit bir tavsiyedir.

Bu kadar zengin varken, daha az varlıklı kimselerin genel olarak kafasında dolanan ve merak ettiği sorun, bu zenginlerin kişisel servetlerini nasıl yönettiğidir. Çok fazla paraları vardır ve genel olarak o kadar paraya sahip olmayan herkes, çok fazla parayı yönetmenin aşırı zor ve imkânsız olduğunu düşünür. Bu ultra zenginlerin bir kısmı da öyle düşünüyor olmalı ki, kurdukları veya hizmet aldıkları “Aile Ofisleri” kavramıyla kendilerinin ve ailelerinin servetlerini, kurumsal bir yapı altında yönettiriyorlar.

“NE KADAR PARAN VARSA O KADAR ZENGİN OLURSUN”

Zengin veya varlıklı aileler arasında popülerlik kazanan "Aile Ofisi" kavramı, ailelerin mali işlerini profesyonel bir şekilde yönetmelerine yardımcı olmak amacıyla oluşturulan bir kurumsal yapı olarak öne çıkıyor. Bu ofisler, aile üyelerinin finansal, yatırım, vergi, hukuk ve miras planlaması gibi konulardaki ihtiyaçlarını karşılamak için özel bir ekip tarafından yönetiliyor. Yani zengin oldukları için, paraları daha iyi yönetiliyor. Aslında ne kadar zenginseniz, paranız o kadar kıymetlidir.

EN ÇOK “AİLE OFİSİ” AMERİKA’DA

Amerika merkezli yatırım bankası Goldman Sachs tarafından kısa bir zaman önce yapılan bir araştırmaya göre, incelenen 166 Aile Ofisinden yüzde 57'si Amerika'da, yüzde 21'i Avrupa'da ve yüzde 22'si Asya kıtasında faaliyet gösteriyor.

Bu aile ofislerinin varlıkları da dikkate değer. 7 tanesinin toplam varlığı 500 milyon doların altında iken, 20 tanesinin varlığı 500 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında yer alıyor. 41 tanesinin varlıkları ise 1 milyar dolar ile 5 milyar dolar arasında bulunuyor. Bunun yanı sıra, 18 tanesinin varlıkları 5 milyar dolar ile 10 milyar dolar arasında ve 13 tanesinin varlıkları ise 10 milyar dolardan daha fazla.

ZENGİNLERİN EN BÜYÜK ENDİŞESİ “RESESYON” 

2023 yılından önce en son 2021 yılında yayımlanan Goldman Sachs raporunda, son iki yılda zenginlerin piyasaya karşı bakış açısının nasıl değiştiği görülüyor. 2021 yılında piyasalara dair bir iyimserlik içerisinde bulunan “zenginler”, 2023 yılı için biraz temkinli olmalarına rağmen umut beslemeye devam ediyorlar. Piyasalara dair en büyük endişe kaynakları ise yüksek enflasyon, sıkı para politikası ortamı ve küresel resesyon kaygıları olarak öne çıkıyor.

HİSSE SENEDİ AĞIRLIĞI AZALSA DA HALA ZİRVEDE

Aile ofislerinin yönettiği fonun dağılımda 2021 yılından 2023 yılına kadar geçen 2 yıllık sürede bazı kritik değişiklikler göze çarpıyor. Öncelikle 2021 yılında bu fonlar, ortalama olarak portföylerinin yüzde 31’lik bir kısmını halka açık şirketlere yatırıyorken, bu oran 2023 yılında yüzde 28’e kadar gerilemiş durumda. Bununla birlikte bu ofislerin yönettiği paraların 2021 yılında yüzde 19’u nakit veya nakit benzeri olarak yeni yatırım fırsatları için hazırda bekletilirken, 2023 yılında fonlardaki nakit ve nakit benzeri ağırlığı yüzde 22 seviyesine kadar çıkmış görünüyor.

Aile ofislerinin genel olarak ilgi odağında ise “özel sermaye”, “özel gayrimenkul ve altyapı”, “hedge fonları” kapsayan “alternatif yatırım” var. Ortalama olarak aile ofisleri yönettikleri fonların yüzde 45’lik bir kısmını bu alternatif yatırım araçlarında değerlendiriyorlar. Klasik bireysel yatırımcıların aksine daha riskli varlıklardan oluşan “alternatif” yatırıma daha fazla kaynak ayıran zenginler, sabit getirili varlıklara olan ilgilerini de 2021 yılına göre bir miktar artırmış.

Portföylerinde riskli varlıklar ile daha az riskli varlıkları genel olarak bir denge içerisinde tutan aile ofisleri, genel olarak yatırımlarda kaldıraç kullanmaktan kaçınıyor. Rapor için incelenen 166 aile ofisinden yüzde 42’si portföylerinde hiç kaldıraç olmadığını açıklamış.

GÜVENLİ LİMAN “ALTIN” PORTFÖYLERDE NEREDEYSE YOK!

Küresel olarak görüş birliği ile özellikle ekonomik sıkıntıların bulunduğu ve belirsizliğin yüksek olduğu dönemlerde “güvenli liman” kalıbı altında sıkça tercih edilen ve Türk yatırımcısının da gözbebeği olan “altın” zenginlerin portföyünde neredeyse hiç yok. 2021 yılında zenginlerin aile ofislerinde değerlendirdikleri paralarının yalnızca yüzde 1’i altın dahil diğer emtialar da bulunuluyordu ve bu 2023 yılı için de bu oran değişmedi.

Bu durum özellikle zenginlerin tasarruflarını, değerli maden veya tarımsal emtia dahil bütün emtia çeşitlerine yatırmayı tercih etmediklerini gösteriyor.

Zenginler “güveli limana” saygı duymasalar da portföylerine kripto para ve dijital sanat olarakta ifade edilebilecek olan NFT tarzı varlıkları düşük bir ağırlıkta da olsa barındırıyorlar. 2023 yılı itibarıyla zenginler, bu tür dijital varlıklarda portföylerinin yüzde 4’ünü bulunduruyor.