Borsada yılın ilk yarısında neler oldu? ikinci yarıda bizi neler bekliyor?

Borsada yılın ikinci yarısında bizi neler beklediğine geçmeden önce yılın ilk yarısını değerlendirmek isterim. İlk yarıda ağırlıklı olarak ülkenin yoğun gündeminin etkisiyle BİST-100’ün çok volatil bir seyre sahip olduğunu gördük. Ocak ayında yıla düşüşle başlayan endeks şubat ayında yaşanan depremin de etkisiyle 4.480 dip seviyesine kadar geri çekildi. Sonrasında depremde yaşanan kayıpları telafi eden adımların da etkisiyle şubat ayının ikinci yarısında endekste bir toparlanma oldu. Fakat mart ayında ABD’de başlayan bankacılık krizi ile birlikte mayıs ayının ilk haftasına kadar devam eden yeni bir satış dalgası daha başladı. Mayıs ayının ikinci haftasından seçimlerin ilk turuna kadar yükselişini sürdüren endeks, seçimlerin ikinci tura kalmasıyla iki seçim arası dönemde yine volatil bir seyir izledi. Mayıs ayı sonunda ikinci tur seçimlerinin de geride bırakılmasıyla belirsizlikteki azalma ve yeni ekonomi yönetiminin rasyonele dönüş retoriği endekste yeniden güçlü bir toparlanma sürecini başlattı.

Bu gelişmelerle birlikte BİST-100 endeksi 3 Ocak’ta 5.704 en yüksek seviyesini görmesinin ardından düşüş trendine girerek mayıs ayının ilk haftasına kadar yüzde 22,2’lik kayba uğradı. Mayıs ayının ikinci haftası itibariyle seçim fiyatlamalarının da etkisiyle endeks bu kez güçlü bir yükseliş ivmesi başlatarak yılın ilk yarısını yüzde 4,54’lük yükselişle kapamış oldu. 2022 yılının ilk yarısında endeksin yüzde 29,4’lük artışı ile kıyasladığımızda bu yılın ilk yarısındaki düşük performans daha da net anlaşılıyor aslında. Yılın ilk yarısında BİST-100’de en çok kazandıran sektörleri mercek altına aldığımızda en çok yükseliş kaydeden sektörlerin sırasıyla yüzde 34,8’lik yükselişle ulaştırma, yüzde 26’lık yükselişle spor, yüzde 24,6’lık yükselişle metal ürünleri ve makineler, yüzde 22,7’lik yükselişle metal harici mineral ürünleri, yüzde 15,5’lik yükselişle ticaret ve yüzde 7,2’lik yükselişle hizmet sektörleri olduğunu görüyoruz. Öte yandan yılın ilk 6 ayında en çok kaybettiren sektörler ise sırasıyla yüzde 21,8’lik düşüşle turizm, yüzde 19,8’lik düşüşle odun kağıt ve baskı, yüzde 18,4’lük düşüşle elektrik, yüzde 17,6’lık düşüşle tekstil ve deri ile yüzde 15,1’lik düşüşle bilgi teknolojileri oldu.

Yine bu yılın ilk yarısında en çok kazandıran ilk 5 hisseye baktığımızda karşımıza sırasıyla yüzde 98,2’lik yükselişle Oyak Çimento (OYAKC), yüzde 57,5’lik yükselişiyle Tofaş (TOASO), yüzde 55,1’lik yükselişiyle Alfa Solar Enerji (ALFAS), yüzde 48,5’lik yükselişiyle Ford Otomotiv (FROTO) ve yüzde 47,3’lük yükselişiyle Migros (MGROS) çıkıyor. En çok kaybettirenlerde ise yüzde 51,3’lük düşüşüyle Zorlu Enerji (ZOREN), yüzde 48,7’lik düşüşüyle Kerevitaş (KERVT), yüzde 43,6’lık düşüşüyle Aydem Enerji (AYDEM), yüzde 37,4’lük düşüşüyle Tukaş Gıda ve yüzde 36,6’lık düşüşüyle Kızılbük GYO (KZBGY) oldu.

BİST-100 bayram sonrasında yılın ikinci yarısına oldukça güçlü başladı. Bu yazının kaleme alındığı 7 Temmuz Cuma öğle saatlerinde endeksteki yükseliş haftalık bazda yüzde 7,86 düzeyindeydi. Peki, yılın ikinci yarısı itibariyle borsadaki bu güçlü duruşun sebebi ne? İlk olarak elbette ki bu yükselişin en önemli sebebi seçim sonrasında dile getirilen rasyonele dönüş hikayesinin uygulamaya konan politikaların da etkisiyle çok daha güçlü fiyatlanıyor olması. Bu bağlamda gerek ihracatçıyı rahatlatmak gerekse yabancı yatırımcıyı içeri çekebilme adına kurlarda olması gereken değere doğru yükseliş borsanın en büyük destekçisi diyebilirim. Seçim sonrası sürede kurlarda adil değere doğru hızlı ve kontrollü yükselişin yanı sıra Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın kurları baskılama adına rezerv satışı yapılmayacağı sözlü yönlendirmesi de kurlarda artışın devam edeceği beklentisini yarattı. Bu beklenti net döviz pozisyonu güçlü olan ve gelirleri döviz cinsinden olan şirketlere yoğun talebi gündeme getirdi ve borsayı yukarı taşıdı. Bu arada kur demişken, kurun bundan sonraki sürede nereye kadar yükselebileceği de bir diğer merak konusu. 26 TL civarında dengelenen kur için teknik olarak ilk hedef 28 TL ve sonrasında da 30 TL-32 TL bölgesi. Bu bağlamda temel bir gerekçeden bağımsız olarak yakın vadede ilk etapta 28 TL bölgesine yükseliş ve bu seviye etrafında dengelenme ihtimalini oldukça güçlü görüyorum.

BORSA NEDEN YÜKSELİYOR?

Borsa’daki yükselişin ikinci nedeni hem 22 Haziran PPK kararlarında faizlerin beklenti altı kalması hem de kurlardaki yükselişin de etkisiyle enflasyonun yılın ikinci yarısı yükselmeye devem edecek olması. Yani enflasyon yukarı borsa yukarı bu yılda geçerli olacak. Hatta bu hafta Hazine destekli KKM’nin TCMB’ye devredileceği haberi ile TCMB kanadında KKM desteği için yaratılacak olan parasal genişlemenin enflasyonu daha da artıracağı beklentisi de borsayı yükselten etmenler arasındaydı. Yine geçtiğimiz cuma günü gelen başta KDV olmak üzere bazı vergi ve harçlara yapılan zamların da yılın ikinci yarısında enflasyonu yükseltmesiyle borsayı olumlu etkileyeceği beklentisi de var. Öte yandan söz konusu vergi artışlarının satışların ve karlılıkların azalması kanalıyla iç tüketimin güçlü olduğu başta perakende olmak üzere bazı sektörleri ve haliyle borsayı kısmi de olsa olumsuz etkilemesi de bir hayli olası.

Borsayı olumlu etkileyen bir diğer etmen de 22 Haziran’da Merkez Bankası’nın faizleri beklentilerin altında artırmış olması. Bu karar sonrası bundan sonraki sürede faizler de çok sert artışlar olmayacak, haliyle faizlerin borsa üzerindeki baskısı daha sınırlı olacak beklentisi de borsayı desteklemeye devam ediyor. Ayrıca gelen sadeleşme adımları ile birlikte regülasyonların da kademeli olarak kaldırılacağı beklentisi de bu anlamda pozitif fiyatlanıyor. Yine bayram sonrasında yatırımcıların kurun yeterince arttığı inancı ile kur ve kura endeksli yatırım araçlarından çıkarak TL mevduatın yanı sıra borsaya geçiş yapması da borsa açısından olumlu bir diğer gelişme. Bundan sonraki sürede şu an için borsaya güçlü rakip konumundaki TL mevduat faizlerinin uygulanacak politika ve gelecek sadeleştirme adımları ile nerede dengeleneceği de borsanın performansı açısından bir hayli önemli olacak.

Borsa için ikinci çeyrek bilançolarının açıklanacağı ağustos ayı da bir hayli kritik. Temmuz ayı itibariyle bilanço beklentilerinin satın alınmaya başlaması da borsayı hareketlendirecektir. Ağustos ayına geldiğimizde bilançoların açıklanması ile birlikte hem beklentiler alınır gerçekleşmeler satılır fiyatlaması hem de beklentilerin altında veya üstünde gelen bilançolar sebebiyle sektör ve hisse bazlı ayrışmaların güçlü olduğu volatil bir seyir görülebilir. Ayrıca yılın geri kalanı için gelecek bilançoların geçen yıla ve bu yılın ilk yarısına göre daha düşük performans sergileyeceği beklentisi de borsa için en önemli dezavantajlardan biri olabilir. Bu bağlamda bu yılın ilk çeyreğinde iyi bilançolara sahip olan ulaştırma, havacılık, otomotiv ve çimento sektörü yılın geri kalanında da daha iyi bilançolara sahip olabilir. Yine artan enflasyon perakende sektörünün ciro ve karlılıklarını yılın ikinci yarısında olumlu etkilemeye devam edebilir. Bu arada bundan sonraki sürede ekonomi yönetiminden de şirket karlılıklarını etkileyecek sürpriz ve sert kararlar da gündemde olabilir. Bu haber akışları tıpkı bu hafta kurumlar vergisi artışlarında olduğu gibi dönem dönem borsada sert satışları gündeme getirebilir.

YABANCI İLGİSİ ÖNEMLİ

Bundan sonraki sürede borsaya yabacı ilgisi de borsanın ikinci yarıyıldaki performansı için önemli olacak. 19-23 Haziran haftasında yabancı 399 milyon dolarlık hisse alımı yaparak son üç haftalık sürede toplamda 974 milyon dolarlık hisse almış. Haliyle borsaya yabancı girişleri bir hayli kritik. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı’nın 11-12 Temmuz NATO zirvesi sonrasında Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) ziyareti ve BAE ile çeşitli sektörler için önemli anlaşmaların yapılacağı beklentisi de borsayı olumlu etkileyebilecek gelişmeler arasında. Son bir not olarak bu hafta HSBC’nin gördükleri fırsatlar nedeniyle Türk hisse senetleri için tavsiyesini “nötr’den” “ağırlığını artır” olarak değiştirmesi de borsayı olumlu etkileyen gelişmeler arasındaydı. HSBC’nin al yönünde tavsiye değişikliği yaptığı ve öne çıkardığı 6 hisse ise şöyle; Türk Hava Yolları (hedef fiyat 223,5 TL), Tofaş (hedef fiyat 257,1 TL), Bim (hedef fiyat 178,9 TL), Pegasus (773,4 TL), Migros (240 TL) ve Mavi (90 TL).