Ekonomiye hibrit motor

Otomotiv piyasasında dünyada trend elektrikli araçlar. Sektörün bütün büyük oyuncuları elektrikli araçlara milyarlarca dolarlık yatırımlar yapıyor. Türkiye de yerli ve milli otomobil konusundaki yatırım tercihini TOGG ile elektrikli araçlar tarafında kullandı. Sektör hızlı şekilde yatırımlara girişse de benzin ile çalışan konvansiyonel motorlu araçlardan elektrikli araçlara bugünden yarına geçmek kolay değil. Bu dönüşüm altyapı, yatırımlar ve tüketici alışkanları ile birlikte zaman alacak. Hala hepimizin aklında bir elektrikli araç satın almak olsa da “Ben bunu nerede şarj ederim, uzun yolda giderken şarj biterse nerede istasyon bulabilirim” gibi temel sorular var.

İşte kafalardaki bu soru işaretlerini gidermek için otomotiv sektörü oyuncuları ara çözümler buluyor. Tamamen elektrikli araçlar yerine benzin ve elektrikli motorun birlikte yer aldığı hibrit araçlar üretiyorlar. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği rakamlarına göre 2022’de Avrupa’da elektrikli otomobillerin toplam pazardaki payı yüzde 12 civarında. Hem elektrik motoru hem de içten yanmalı geleneksel motorla çalışan hibrit araçların toplam payı ise yüzde 30’un üzerine çıkmış durumda.

Gelişen teknoloji sayesinde bu hibrit araçlarda iki farklı motor birbirinden bağımsız olarak çalışabiliyor. Bu iki motor tamamen birbirine zıt gibi görünse de gayet uyumlu bir şekilde performans gösterebiliyor. Hatta kimi zaman geleneksel motor ile sürüş elektrikli motorun pilinin şarj edilmesine dahi yarıyor. Araç hızınıza göre kimi zaman elektrikli kimi zaman geleneksel benzinli motor ile yol alıyor.

Ekonomi yönetiminde hibrit tartışması ise yeni kabine öncesinde başladı. Enflasyona göre oldukça düşük kalan politika faizini artırmak yerine faiz koridoru yöntemi ile hibrit bir para politikası uygulaması gündeme geldi. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Mehmet Şimşek’in atanması ile birlikte hibrit model yerine geleneksel ortodoks politika tercihi beklentisi öne çıktı. Mehmet Şimşek piyasaların sevdiği, tanıdığı ve tercih ettiği bir isim. Şimşek’in devir teslim törenindeki ilk mesajları da oldukça olumlu algılandı ve Türkiye’nin risk primi düştü.

Şimşek’in “Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönmekten başka çaresi kalmamıştır.” cümlesi yeni dönemin şifresi gibiydi. Bu cümle bizde anlaşılan şekliyle heteredoks diye ifade ettiğimiz ekonomide bol kontrollü, geleneksel görüşten ayrı düşük faiz politikasından kopuşu sinyalliyordu. Yeni dönemde ortodoks diye tabir edilen, enflasyon ile mücadele için faiz artışlarını öngören klasik para politikası yaklaşımı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda (TCMB) da değişimi beraberinde getirdi. Şimşek de sosyal medyadaki İngilizce mesajlarının ardından verdiği ilk Türkçe mesajda “Acil önceliğimiz, ekibimizi güçlendirmek ve güvenilir bir program tasarlamaktır.” dedi. Bu mesaj sonrası TCMB Başkanlığına ABD’den First Republic Bank Eş CEO’su Hafize Gaye Erkan getirildi. Kariyerine Goldman Sachs’ta başlayan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deyimi ile “Uluslararası itibara sahip finans yönetimi” tanımına uyan Erkan, geleneksel ortodoks politikalara dönüşün bir başka işareti oldu. Ancak bu yeni atama ile birlikte piyasa için sürpriz olan bir başka atama daha gerçekleşti. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Başkanlığı’na 2021’den beri TCMB Başkanı olarak görev yapan Şahap Kavcıoğlu atandı. Kavcıoğlu faiz indirimleri ile çok tartışılan yeni ekonomi modelinin simge isimlerinden biri. Kavcıoğlu’nun yeni dönemde ekonomi kadrosunda yer alması ise heteredokstan kopuş, geleneksele dönüş konusunda soru işaretlerini gündeme getirdi. Mehmet Şimşek’in direksiyonda olduğu bu yeni dönemde tek beklenti TCMB’nin başında Erkan ve BDDK’nın başında Kavcıoğlu ile ekonomide bu hibrit motorlu aracın uyumlu çalışıp yol alması.