Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan’ın Enflasyon Raporu sunumu genel hatları ile gerçekçi tespitler ile dolu olduğu için beğenildi. TCMB’nin son yıllarda piyasa beklentilerinden oldukça ayrışan ve düşük kalan tahminlerinden sonra bu yıl sonu için açıklanan yüzde 58’lik enflasyon beklentisi makul geldi. Genelde Merkez 3 yıllık enflasyon tahminlerinin sonunda klasik hedefi olan yüzde 5’i de koyardı. Bu sefer 2025 tahmini yüzde 15’te bırakıldı. Başkan da zaten enflasyonda 2025 yılı sonrasını istikrar döneminin başlangıcı olarak ifade etti. Yani enflasyon önemli bir vakit daha bizlerle. Özetle enflasyon daha da kötüleşerek yükselmeye devam edecek ve uzun bir süre daha yüksek kalacak. Ege Cansen üstadın güzel bir sözü vardır “Deniz dalgalanmadan durulmaz” diye. %60-70 aralığında bir yerde zirve yapacak enflasyon nasıl düşecek, nasıl durulacak? Her şey yolunda gitse bile enflasyon dalgası en az 1,5 yıl vatandaşın alım gücünü vurmaya, refahı olumsuz etkilemeye devam edecek. Maalesef herkes hesabını bu gerçeğe göre yapacak.
Türkiye bu arada 2024 yılında çok önemli bir yerel seçime gidecek. İktidar daha önce kaybettiği İstanbul ve Ankara gibi iki büyük şehri yeniden kazanmaya çalışacak. Eğer ekonomide çok büyük sıkıntı olmazsa ise Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmış ve TBMM’de çoğunluğu elde etmiş olan Cumhur ittifakı yerel seçimlere bu motivasyonla oldukça iddialı girecek. TCMB Başkanı Erkan’ın sunumunda bahsettiği geçiş döneminin içerisinde bu kritik yerel seçimler de var. “Acaba seçim varken sıkılaştırma ve enflasyonla mücadele yeteri kadar yapılmaz mı?” soru ve endişesi ise çoğu kimsenin aklında. Faiz ve miktarsal anlamda yapılan “Sıkılaştırma yerel seçimlere yaklaşırken gevşetilir mi?” sorusu da dile getirilmekte.
Başkan Erkan’ın basın ve ekonomistlerle buluşmasında en dikkat çekici noktalardan biri de mevduat faizleri ile ilgili bölüm oldu. TCMB Başkanı Erkan politika faizi ile mevduat faizi arasındaki makasın daralmasından olumlu olarak bahsetti. Ancak vurgu daha çok politika faizinin yükselmesinden ziyade mevduat faizlerinin düşüşü konusunda yapıldı. Bu durum dolarizasyona karşı TL tasarruflarının özendirilmesi düşüncesi ile ne derece uyumlu sormak gerekli. Mevduat faizleri 40’lardan 25-30 bandına inerken tasarruf sahipleri enflasyon karşısında negatif faizlerle karşı karşıya. %38,2’lik mevcut enflasyon ile de baksanız, TCMB yıl sonu beklentisi yüzde 58 ile de baksanız, hatta TCMB’nin 2024 yıl sonu beklentisi olan yüzde 33 ile de baksanız negatif reel faiz mevcut. O zaman verilen sinyal sonrası davranış TL’den uzaklaşma ya da harcama yapma şeklinde oluşuyor.
Toplantıda politika faizi %17,5 olsa da son düzenlemeler ile ticari kredi faizlerinin 9 puan arttığına vurgu yapıldı. Bu durum ile birlikte bankacılık sektörünün marjları yükseldi. Düşük faiz ile mevduat toplayan banka ticari kredi faizlerini de yukarı çekme imkanına kavuştu. Yapılan düzenlemenin sonucunun sıkılaştırıcı mı yoksa gevşetici mi olduğu konusunda soru işaretleri var. Nitekim TCMB Başkanı da Temmuz ayında ticari kredilerde bir toparlanma yaşandığından bahsetti. En büyük belirsizliklerden biri ise Kur Korumalı Mevduat. Sanırım henüz bu konuda ortada somutlaşmış bir plan yok. KKM’den çıkış nasıl olacak bilinmiyor. TCMB Başkanı Erkan TL’nin cazibesini artırabilecek yeni çalışmaların da sinyalini verdi. Erkan’ın "Türk lirası cinsinden yatırım araçları, tasarruf araçlarının çeşitlenmesi, Türk lirası sermaye piyasasının güçlendirilmesi ve derinleştirilmesi çalışmalarımız arasında” sözleri sonrası şapkadan yeni bir tavşan çıkacak mı izleyip görelim. Bu arada Enflasyon Raporunun gecesinde Merkez’de yeni atamalar yapıldı. Enflasyon artarken faiz indiren ekibin yerine Cevdet Akçay, Hatice Karahan ve Fatih Karahan atandı. Piyasa tarafından oldukça olumlu karşılanan ve bence faiz artışı kadar etkili bu atamalar sonrası yeni ekipten beklentiler iyice yükseldi.
